Adana Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Bazı Pikan Cevizi Çeşitlerinde Çiçeklenme Zamanları ve Çiçek Tozu Özelliklerinin Belirlenmesi

Özet

Bu çalışmada çiçeklenme açısından monoik bitki özelliği gösteren pikan cevizinde, Adana ekolojik koşullarında dişi ve erkek çiçeklerin fonksiyonel olma zamanlarının belirlenmesi ve çiçek tozu canlılık düzeyleri, normal gelişmiş çiçek tozu oranları ve çiçek tozu üretim miktarlarının saptanması amaçlanmıştır. Çalışmada Coctaw, Comanche, Harris Super, Hastings, İdeal, Mahan, Royal, Shawnee, Texhan, Western ve Wichita olmak üzere 11 pikan cevizi çeşidi kullanılmıştır. Çiçeklenme zamanı yönünden denemeye alınan çeşitlerde homogami, protandri, kısmi protandri ve kısmi protogini özellikleri görülmüştür. Erkek ve dişi çiçeklerde çiçeklenme zamanları 2016 yılında 3-20 Mayıs, 2017 yılında ise 30 Nisan-18 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Çiçek tozu canlılık değerleri tüm çeşitlerde oldukça yüksek düzeylerde bulunmuş, ancak 2017 yılında 2016 yılına göre biraz daha düşük düzeylerde olduğu belirlenmiştir. Çiçek tozu canlılık değerlerinin her iki yılda da en düşük Hastings çeşidinden (%60,0 ve %61,6), en yüksek ise 2016 yılında Shawnee (%89,1) ve 2017 yılında Mahan (%87,7) çeşitlerinden elde edildiği saptanmıştır. Tüm çeşitler için normal gelişmiş çiçek tozu oranları yeterli bulunmuş olup, söz konusu değerlerin 2016 yılında %92,30 ile %98,42 arasında, 2017 yılında ise %90,20 ile %97,24 arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir. Çiçek tozu üretim miktarları bakımından ise çeşitlere göre önemli düzeyde farklılıklar bulunmuştur. Bir salkımdaki çiçek tozu sayısı 2016 yılında 3.512.382 ile 11.097.407 adet arasında, 2017 yılında ise 6.101.233 ile 14.958.453 adet arasında değişmiştir.