Tüketicilerin Bölge Orijinli Elma Tüketim Profilleri ve Piyasa Payları: TRA1 Bölgesi Örneği

Özet

Çalışmanın amacı, bölge orijinli Amasya, Isparta, Bayramiç ve yabancı orijinli elmaların tüketim tercihleri üzerinde etkili olan faktörler ve onların seviyelerine bağlı olarak mamul profillerinin tasarlanması ve her bir profilin piyasa payının belirlenmesidir. Çalışmanın ana materyali, TRA1 Bölgesi‘nde (Erzurum, Erzincan ve Bayburt) ikamet eden ve elma tüketen 600 hane halkı ile yüz yüze yapılan anketlerden temin edilen birincil verilerdir. Tüketicilerin toplam faydasını maksimum kılan elma profillerini tasarlamak ve her bir profilin piyasa payını belirlemek için Conjoint Analiz kullanılmıştır. Ayrıca, her bir ürün profili ve piyasa paylarını tüketici gelir düzeyine göre gruplandırmak için Kümeleme Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları; düşük gelirli tüketicilerin elma fiyatı (%41) ve büyüklüğüne (%32), fakat yüksek gelirli tüketicilerin bölge orijini (%62) ve renk (%13) faktörlerine büyük önem atfettiklerini ortaya koymuştur. Diğer taraftan, 2 numaralı elma profili hem düşük gelir grubu hem de bütün tüketici kitleleri için toplam faydayı maksimum kılarken; 17 numaralı profil ise yüksek gelir grubu için en yüksek memnuniyeti temin etmiştir. 2 ve 17 numaralı profillerde bölge orijinini temsil eden Amasya elmasının düşük ve yüksek gelir grupları için piyasa payları sırasıyla %40 ve %22, %3 ve %35 olarak analiz edilmiştir. Diğer bölge orijinli elmalara göre Amasya elması, sadece tüketicilerin tüketim memnuniyetini değil aynı zamanda arz zincirinde piyasa payını da maksimum kılmıştır.