Glutensiz Bazı Bitkilere (Amarantus mantegazzianus, Chenopodium quinoa Willd., Eragrostis tef [Zucc]Trotter, Salvia hispanica L.) Ait Tohum Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Özet

İklimsel değişiklikler nedeniyle insan ve hayvan beslenmesi için gerekli olan besin ihtiyacının karşılanması için olumsuz çevre koşullarına dayanımı yüksek, kaliteli ve besin maddelerince zengin ürünlerin belirlenmesi, bunların yetiştirme ve çoğaltma olanakları ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Bu araştırma 2018-2019 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. Materyal olarak, horozibiği (Amarantus mantegazzianus), chia (Salvia hispanica L.), kinoa (Chenopodium quinoa) ve tef (Eragrostis tef [Zucc] Trotter) bitkilerine ait tohumlar incelenmiştir. Bu tohumların şekil-boyut, ortalama aritmetik ve geometrik çap, küresellik ve bin tane ağırlığı gibi bazı özellikleri saptanmıştır. Elde edilen verilere göre; kinoa bitkisine ait olan tohumların diğer tohumlarla karşılaştırıldığında en yüksek ortalama uzunluk (1,140 mm), genişlik (1,080 mm) ve yüzey alan (0,930 mm2) değerine sahip olduğu tespit edilmiş olup; en düşük ortalama uzunluk (0,540 mm), genişlik (0,300 mm) ve yüzey alan (0,130 mm2) değerlerinin ise; tef bitkisine ait olan tohumlarda rastlanmıştır. Bin tane ağırlıkları bakımından, kinoa bitkisine ait tohumların 3,3600 g ile en ağır tohumlar olduğu; en hafif tohumlar 0,0028 g ile tef tohumlarına ait olduğu belirlenmiştir.