Yerel Yulaf (Avena sativa L.) Genotiplerinin Eskişehir Koşullarında Tane Verimi ve Bazı Kalite Özellikleri

Özet

Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (GKTAEM)‘ndeki yulaf ıslah çalışmaları 1929 yılından beri sürdürülmektedir. Bu çalışma kapsamında, bölge koşullarına uyumlu yerel yulaf hatlarından verimi ve kalitesi yüksek olanların seçilerek, yeni çeşit olarak tescil ettirilmesi hedeflenmiştir. Denemeler, 2017-2018 üretim yılında Eskişehir GKTAEM Merkez ve Hamidiye yerleşkelerinde yağmura bağımlı koşullarda yürütülmüş olup, bu çalışmada, ülkenin değişik yerlerinden toplanan 19 yerel hat ile standart olarak Checota, Kahraman, Kırklar, Yeniçeri ve Sebat çeşitleri kullanılmıştır. Bu araştırmada genotiplerde tane verimi (TV), bin tane ağırlığı (BTA), bitki boyu (BB), yatma değeri (YD), salkım çıkarma süresi (SÇS) gibi çeşitli agro-morfolojik özelliklerinin yanı sıra tane protein oranı (TPO) ve beta glukan oranı (BG), asit deterjan lif (ADF) ve nötral deterjan lif (NDF) değerleri incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, ADF ve NDF değerleri dışındaki parametrelerde genotipler arası farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuş olup, TV (2,31 – 3,58 t ha-1) değerleri arasında ortalama olarak 2,93 t ha-1 hesaplanmış; genotiplerdeki BTA (25,5 – 37,1 g) arasında bulunmuş; BB ise (83,3 – 130,2 cm) olarak belirlenmiş; YD (%1 – 57) şeklinde notlanmış; SÇS (126,0 – 141,0 gün) şeklinde saptanmış; BG (%3,29 – 5,16) arasında değişmiş; TPO (%13,4 – 15,9) arasında olmuş; ADF ve NDF oranları sırayla, (%16,4 – 19,4) ile (%30,8 – 38,8) arasında belirlenmiştir. Buna göre, G13, G16, G19, G21, G22 ve G23 yerel yulaf hatlarının hedeflenen agro-morfolojik ve kalite özellikleri bakımından yeterli oldukları anlaşılarak ilgili ıslah programında bir üst kademeye aktarılması sağlanmıştır.