Üreticilerin Gübre Kullanımında Çevre Bilinci: Tokat Merkez İlçe Örneği

Özet

Tokat ilindeki bitkisel üretim yapan işletmelerin gübre ve gübrelemede ki çevre bilincini ortaya koymak için 88 üreticiyle görüşülmüştür. Araştırma kapsamında görüşülen üreticilerin aktif çalışabilir yaş aralığında olduğu, genelinin ortaokul mezunu ve tarımsal gelirden geçimini sağlayan bir sosyo ekonomik yapıya sahiplerdir. Yaş/eğitim gibi sosyo faktörler üretimde etkili olduğu gibi ekonomik yapısı üzerine de da etkisi büyüktür. Ekonomik yapının en büyük göstergesi de gelir olacağından üreticilerin gelir durumu araştırılmıştır. Üreticilerin yıllık ortalama tarımsal geliri 22.311,36 TL iken tarım dışı geliri 24.886,32 TL olarak hesaplanmıştır. Böylelikle üreticilerin yıllık ortalama geliri 47.197,68 TL olduğu söylenebilir. Üreticiler gübre kullanımından sonra kalıntısı hakkında düşünleri; %48,86‘sı gübreleme kalıntısının olacağı ve çevreye olumsuz etkisi olmayı düşüncesine sahipken %43,18‘i gübrenin toprakta ve yer altı su kaynaklarında birikeceğini, %15,91‘i gübrenin çeşitli şekillerde yıkanarak gideceği, %11,36‘sı gübre kalıntısı hakkında hiçbir fikri olmadığı ve %6,82‘sinin bazı gübrelerin toprakta kalıntı bırakacağı fikrine sahiptir. Üretici tipi (sadece çiftçilik yapan ve tarım dışı sigortalı işte çalışan üretici) ile gübrenin toprakta-yeraltı su kaynaklarında birikeceği düşüncesi arasındaki ekonometrik ilişki incelendiğinde anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Yani üreticilerin çevre kirliliğine neden olacak faktörler hakkında bilinçli olduğu ama çevre kirliliğinin zamanla kendilerine zarar vereceği bilgisinin olmaması bilinçsiz gübrelemeye devam etmektedir. Bu sonuçta eğitim ihtiyacının önemini bir kez daha öne çıkarmaktadır.