Konya İli Marul Ekim Alanlarında Sorun Olan Virüs Hastalıklarının Belirlenmesi

Özet

Marul (Lactuca sativa L.) Compositae (Asteraceae) familyası içerisinde yer almaktadır. Yaprakları için yetiştirilen bu bitki, Dünya‘da ve ülkemizin hemen hemen her yerinde açıkta ve sera koşullarında yetiştirilmektedir. Gerçekleştirilen bu tez çalışması ile; Konya ili marul ekim alanlarında sorun olan virüsler ve bunların sebep oldukları hastalıkların marul ekim alanlarındaki yaygınlıkları da ilk defa ortaya konulmuştur. Bu çalışma kapsamında; 2020 yılı Mayıs ile Ağustos ayları arasında Konya ili marul ekim alanlarında gerçekleştirilen sürveyler ile virüs belirtisi gösteren marul bitkilerinden yaprak örnekleri alınmıştır. Daha sonra toplanan marul örnekleri laboratuar koşullarında double antibody sandwich enzyme-linked immunosorbent assay (DAS-ELISA) yöntemi ile Cucumber mosaic virus (CMV), Miraflori lettuce big vein virus (MiLBVV), Lettuce mosaic virus (LMV) ve Tomato spotted wilt virus (TSWV) enfeksiyonlarını ortaya koymak amacıyla testlenmiştir. Çalışma sonuçlarından elde edilen bilgilere göre 97 adet marul bitki örneğinin 40 tanesinin (%41,23), 6 adet yabancı ot örneğinin ise tamamının (%100) söz konusu virüslerden en az bir tanesi ile bulaşık oldukları tespit edilmiştir. Marul yaprak örneklerinde; TSWV (%27,83), LMV (%12,37), CMV (%10,31) ve MiLBVV (%5,15) enfeksiyonları saptanırken, yabancı ot örneklerinde ise; CMV (%83,33), LMV (%66,66) ve TSWV (%50) enfeksiyonlarının varlıkları ortaya konulmuştur. Gerçekleştirilen bu çalışma ile Konya ili marul yetiştirme alanlarında TSWV, LMV, CMV ve MiLBVV enfeksiyonlarının varlıkları ilk kez ortaya konulmuştur.