Ağrı/Eleşkirt Yöresi Tarım Topraklarının Verimlilik Durumunun Değerlendirmesi

Özet

Bu çalışma, Ağrı/Eleşkirt yöresi tarım topraklarının verimlilik potansiyellerini ve temel bitki besin elementlerine ait düzeyleri belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma alanına ait toprak örneklerinin tekstür sınıfları; tın, killi tın ve kumlu killi tın, %55‘i tın %40 killi tın ve %5‘i kumlu killi tın tekstürlüdür. Toprakların pH‘sı 6,50-7,57 arasında değişmekte ortalama 7,14 nötr, KDK değerleri 17,3-29,5 cmol kg-1 arasındadır. Kireç içerikleri %3,95-12,10, ortalama %7,11; %30‘u kireçli ve %70‘i orta kireçli, organik madde içerikleri %1,20-2,59, ortalama %2, organik madde içerikleri %45‘i az ve %55‘i orta düzeydedir. EC‘leri 0,14-0,43 dSm-1 arasında, ortalama 0,21 dSm-1‘; topraklarda herhangi bir tuzluluk sorunu yoktur. Toplam N içerikleri %0,03-0,10; %15‘i çok az, %65‘i az ve %20‘si yeterli, bitkiye yarayışlı P, 5,67-11,7 mg kg-1 arasında; %20‘si az ve %80‘i yeterli; değişiebilir K içerikleri 1,09-1,77 cmol kg-1, ortalama 1,45 cmol kg-1 yeterli ve fazla; değişebilir Ca 7,90-9,90 cmolkg-1 ortalama 8,82 cmolkg-1, yeterlidir; Değişebilir Na, 0,87-1,56 cmol kg-1, ortalama 1,20 cmol kg-1, normal düzeyde; bitkiye yarayışlı Fe 2,78 mg kg-1 ile 6,90 mg kg-1 arasında 12‘sinde yeterli düzeyde olup, toprakların %60‘ı yeterli %40‘ında yetersiz seviyede; Cu yeterli düzeyde, yarayışlı çinko (Zn) içerikleri 0,29 ile 0,78 mg kg-1; %10‘nunda yeterli, %90‘nında yarayışlı çinko içerikleri düşük; yarayışlı Mn düzeyi ise bütün toprak örneklerinde yetersiz düzeydedir. Sonuç olarak araştırma alanı topraklarının en az yarısının organik madde içeriğinin yükseltilmesi, azotlu gübrelemeye şiddetle ihtiyacının olduğuna, kısmen fosforlu gübrelemeye ve özellikle çinko ve Mn gibi mikro element gübrelemelerine ihtiyacının olduğu bu analiz sonuçlarıyla belirlenmiştir. Bu amaçla bitki tepkisiyle korelasyon ve kalibrasyon çalışmaları yapılarak ekonomik ve ekolojik planlamalar ışığında makro elementler toprağa, mikro elementler yaprağa veya organo-mineral (mikro element kapsayan) gübrelemelerle eksiklerin giderilmesi önerilmektedir.