Türkiye`deki İstilacı Kınkanatlılar (Insecta: Coleoptera) Üzerine Analiz ve Değerlendirme
DOI:
https://doi.org/10.24925/turjaf.v12i9.1557-1565.6542Anahtar Kelimeler:
fauna- Ekoloji- Istila- Insecta- ColeopteraÖzet
Dünya üzerinde yaşayan en kalabalık canlı grubu olan böcekler, doğal yaşam alanlardan başka yerlere taşınmaları durumunda önemli sorunlara neden olabilmektedirler. Son elli yılda Türkiye’de başka ülkelerden ve hatta kıtalardan taşınan böcek ve mantarların da aralarında bulunduğu birçok biyotik unsur önemli düzeyde hasara neden olmuş ve olmaya da devam etmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’den kayıtları belirtilen ve istilacı olduğu tespit edilen Coleoptera takımına ait; Phoracantha semipunctata (Fabricius, 1775), Phoracantha recurva (Newman, 1840), Cordylomera spinicornis (Fabricius, 1775), Xylotrechus stebbingi (Gahan, 1906), Phryneta leprosa (Fabricius, 1775), Anoplophora chinensis (Forster, 1771), Anoplophora malasiaca (J. Thomson, 1865), Batocera rufomaculata (De Geer, 1775), Dendroctonus micans (Kugelann, 1794), Rhynchophorus ferrugineus (Olivier, 1790), Leptinotarsa decemlineata (Say, 1824), Harmonia axyridis (Pallas, 1773), ve Xylosandrus compactus (Eichhoff, 1875) taksonlarının; taksonomisi, biyomorfolojisi ekofaunası, Türkiye ve dünyadaki dağılımı belirtilerek, ülkemizdeki istilacı türlerin varlığı, etki alanları ve riskleri analiz edilerek değerlendirilmeleri amaçlanmaktadır.
Referanslar
Acatay A. (1960). Tarsus-Karabucak Ormanlarında Zarar Yapan Okaliptus Tekeboceği. İ. Ü. Orman Fak. Dergisi B, 10 (1):16-20.
Acatay A. (1968). Türkiye’de yeni bir ladin tahripçisi, Dendroctonus micans Kug. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 18 (1):18–36.
Adachi İ. (1994). Development and life cycle of Anoplophora malasiaca (THOMSON) (Coleoptera: Cerambycidae) on citrus trees under fluctuating and constant temperature regimes. Appl. Entomol. Zool., 29(4):485-497. https://doi.org/10.1303/aez.29.485
Akıncı HA, Eroğlu M, Özcan GE. (2010). Ladin ormanlarımızda Rhizophagus grandis (Gyllenhal)’in Dendroctonus micans (Kugelann) popülasyonlarına yerleşmesi ve predatörün kolonizasyon düzeyleri. Kastamonu Üni., Orman Fakültesi Dergisi, 10(2):137-146.
Alkanakıncı H, Eroğlu M, Özcan, GE. (2014). Dendroctonus micans (Kug.) (Coleoptera: Curculionidae)’ın Türkiye’de doğu ladinindeki saldırı stratejisi ve gelişimi. Turkish Journal of Entomology, 38(1):31-42.
Almeida LM, Silva VB. (2002). Primeiro registro de Harmonia axyridis (Pallas) (Coleoptera, Coccinellidae): Um coccinelídeo originário da região Paleártica. Revista Brasileria de Zoologia, 19(3):941–944. http://dx.doi.org/10.1590/S0101-81752002000300031
Anonim 1. (2023). https://www.field-studies-council.org/2023/02/22/insect-morphology/ (2023, 02 Eylül).
Anonim 2 (2023). CABI Digital Library. https://www.cabidigitallibrary.org/doi/full/10.1079/cabicompendium.40372 (2023, 02 Eylül).
Anonim 3. (2023). CABI Digital Library. https://www.cabidigitallibrary.org/doi/10.1079/cabicompendium.40371 (2023, 02 Eylül).
Anonim 4. (2023). https://www.ipmimages.org/browse/subthumb.cfm?sub=14338 (2023, 02 Eylül).
Anonim 5. (2023). CABI Digital Library, https://www.cabidigitallibrary.org/doi/10.1079/cabicompendium.18352 (2023, 02 Eylül).
Anonim 6. (2023). CABI Digital Library, https://www.cabidigitallibrary.org/doi/10.1079/cabicompendium.47472 (2023, 02 Eylül).
Anonim 7. (2023). CABI Digital Library, https://www.cabidigitallibrary.org/doi/10.1079/cabicompendium.30380 (2023, 02 Eylül).
Anonim 8. (2023). CABI Digital Library, https://www.cabidigitallibrary.org/doi/10.1079/cabicompendium.57234 (2023, 02 Eylül).
Arslangündoğdu Z, Hızal E. (2019). Anoplophora glabripennis (Coleoptera: Cerambycidae) mistakenly reported in Turkey. Florida Entomologist. 102(1):287-289. https://doi.org/10.1653/024.102.0157
Atak U. (1973). Trakya Bölgesinde patates böceği (Leptinotarsa decemlineata Say.)’nin morfolojisi, bio-ekolojisi ve savaş metodları üzerinde araştırmalar. Türkiye Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları. Teknik Bülten No:6, 63.
Atakan E, Çobanoğlu S, Yüksel O, Bal DA. (2009). Kırmızı palmiyeböceği (Rhynchophorus ferrugineus (Oliver, 1790) (Coleoptera:Curculionidae)) üzerinde foretik uropodid akarlar (Acarina: Uropodidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 33(2):93-105.
Atakan E, Yüksel O, Soroker V. (2012). Current status of the red palm weevil in Canary Island date palms in Adana. Türkiye Entomoloji Bülteni, 2(1):11-22.
Ayberk H, Özdikmen H, Cebeci H. (2014). A serious pest alert for Turkey: a newly introduced invasive longhorned beetle, Anoplophora glabripennis (Cerambycidae: Lamiinae). Florida Entomologist, 97:1852–1855. https://doi.org/10.1653/024.097.0466
Aysal T, Kıvan M. (2014). Occurrence of an invasive alien species Harmonia axyridis (Pallas) (Coleoptera: Coccinellidae) in Turkey. Türkiye Entomoloji Bülteni, 4(3):141-146.
Belal GS, Chavanon G, Chafi A, Chaabane K. (2017). Phenology of Phoracantha recurva Newman, 1840 (Coleoptera Cerambycidae) in laboratory and field conditions in North Eastern Morocco. Vie et milieu - Life and environment, 67 (3-4):201-207.
Berkcan SB. (2018). İç Anadolu’da dağılım gösteren patates böceği Leptinotarsa decemlineata, Say (Coleoptera: Chrysomelidae) populasyonlarında mikrosatellit varyasyonu. (Tez No.542000), Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi.
Cocquempot C, Soldati F, Parmain G. (2012). Xylotrechus stebbingi (Gahan, 1906) nouveau pour le département de l’Aude (Coleoptera, Cerambycidae). Revue de l’Association Roussillonnaise d’Entomologie, 21(2):68-69.
Demelt CV. (1964). Palearktik teke böcekleri (Cerambycidae) biyolojisi üzerine 14. üncü etüd Phorocantha semipunctata F`nin biyolojisi. Bitki Koruma Bülteni, 4(4):180-190.
EPPO Global Database, (2023). https://gd.eppo.int/, (2023, 02 Eylül).
Hızal E, Acer S, Altunışık S. (2023). First record of the invasive alien species Xylosandrus compactus (Eichhoff) (Coleoptera: Curculionidae: Scolytinae) in Turkey. BioInvasions Records, 12(1):93–102. https://doi.org/10.3391/bir.2023.12.1.08
Hızal E, Arslangündoğdu Z, Göç A, Ak M. (2015). The new record for Turkish invasive alien insect fauna Anoplophora chinensis (Forster, 1771) (Coleoptera: Cerambycidae). Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University (JFFIU), 65(1):7-10. https://doi.org/10.17099/jffiu.48469
Karut K, Kazak C. (2005). Akdeniz bölgesi’nde yeni bir hurma ağacı (Phoenyx dactylifera L.) zararlısı: Rynchophorus ferrugineus (Olivier, 1790) (Coleoptera: Curculionidae). Türkiye Entomoloji Dergisi, 29(4):295-300.
Kekillioğlu A, Yılmaz M. (2018). Nevşehir İli ve Çevresindeki Leptinotarsa decemlineata (Insecta: Coleoptera)’ nın biyoekolojisi üzerine bir araştırma. Uluslararası Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(1):25-28.
Koca AÖ, Berkcan SB, Alas BL, Kandemir İ. (2022). Population structure and pattern of geographic differentiation of Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera: Chrysomelidae) in Turkey. Pest Management Scıence, 78(9):3804-3814. https://doi.org/10.1002/ps.6663
Koch RL. (2003). The multicolored Asian lady beetle, Harmonia axyridis: A review of its biology, uses in biological control, and non-target impacts. Journal of Insect Science, 3(32):32. https://doi.org/10.1093/jis/3.1.32
Midori F. (2003). Recent advances in sex pheromone studies on the white-spotted longicorn beetle, Anoplophora malasiaca. JARQ, 37(2):83-88. https://doi.org/10.6090/jarq.37.83
Mir AH. (2021). Bionomics of Batocera rufomaculata De Geer (Coleoptera: Cerambycidae) in mulberry farms of Jammu and Kashmir (India). Life Science Journal, 18(5):60-72. https://doi.org/10.5958/0974-4576.2018.00041.5
Oğuzoğlu Ş, Avcı M. (2016). Türkiye ormanlarında zararlı yabancı istilacı böcek Türleri. Uluslararası Katılımlı Türkiye VI. Bitki Koruma Kongresi 5-8 Eylül 2016 Konya.
Özbek H, Tozlu G. (2002). Beklenmedik Misafir. Önemli bir incirin zararlısı: İncir tropikal teke böceği Batocera rufomaculata. Hasad, 200:28-29.
Özdikmen H, Atak Ş. (2017). First detection of Phryneta leprosa (Fabricius) in Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology and Zoology, 12 (1):38-40.
Özdikmen H, Çağlar Ü. (2004). Contribution to the knowledge of longhorned bettles (Coleoptera, Cerambycidae) from Turkey, Subfamilies Prioninae, Lepturinae, Spondylidinae and Cerambycinae, Journal of the Entomologial Research Society, 6(1):39-69.
Özdikmen H, Şener A, Uçkan F. (2017). First detection of Cordylomera spinicornis (Fabricius) in Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology and Zoology, 12 (2):430-432.
Özdikmen H, Tezcan S. (2011). A synopsis of Turkish Xylotrechus Chevrolat, 1860 with a new record, Xylotrechus stebbingi Gahan, 1906 (Coleoptera: Cerambycidae: Cerambycinae). Munis Entomology ve Zoology, 6 (1):276-281.
Özdikmen H. (2017). A complete list of invasive alien longhorned beetles specıes for Turkey (Coleoptera: Cerambycidae). Munis Entomology and Zoology Journal. 12(2):508-515.
Raju J, Gokulraam M, Mohan SM, Keshavamurthy GM, Nagaraju DK and Geetha S. (2019). Interception of live exotic species Cordylomera spinicornis (Fabricius) (Coleoptera: Cerambycidae) in Tali wood imported from African countries. Journal of Entomology and Zoology Studies, 7(4):432-435.
Topakçı N, Yükselbaba U, Göçmen H. (2017). Detection and identification of citrus long-horned beetle, Anoplophora chinensis (Forster, 1771) (Coleoptera: Cerambycidae) a new pest in Antalya Province, Turkey by sequencing of mtCOI region1. Türk Entomoloji Dergisi, 41(3):325-331. https://doi.org/10.16970/entoted.320617
Tozlu G. ve Özbek, H. (2000). The Tropical Fig Borer, Batocera rufomaculata (Coleoptera: Cerambycidae), new for Turkey. Zoology in the Middle East, 20: 121-124. https://doi.org/10.1080/09397140.2000.10637821
Uzun A, Tezcan S. (2017). Yayılmacı yabancı böcek türleri ve önemi. BAUN Fen Bil. Enst. Dergisi, 19(2):1-12. https://doi.org/10.25092/baunfbed.340560
Yıldız Y. (2017). Anoplophora Chınensis (Forster, 1771) (Coleoptera:Cerambycidae) Reported at New Location in Turkey. Applied Ecology and Environmental Research. 15(4):111-116. https://doi.org/10.15666/aeer/1504_111116
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
