Zenginleştirilmiş Çevre Şartlarının Beç Tavuklarında Performans, Davranış, Kesim, Karkas ve Et Kalite Özelliklerine Etkisi
DOI:
https://doi.org/10.24925/turjaf.v12i9.1499-1506.6715Anahtar Kelimeler:
Canlı ağırlık- Karkas- pH- tonik immobilite- davranış- çevresel zenginleştirmeÖzet
Bu çalışmada beç tavuklarına kapalı yetiştirme şartlarında uygulanan çevresel zenginleştirmenin besi performansı, kesim ve et kalite özellikleri ile bazı davranış özelliklerine etkilerinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Çalışma, Yozgat Bozok Üniversitesi BOZOKTUAM Yerköy Hayvancılık işletmesinde yürütülmüş olup, hayvan materyalini 200 adet günlük yaşta beç tavuğu oluşturmuştur. Bu çalışmada, çevresel zenginleştirme uygulanan ve uygulanmayan iki farklı muamele grubu oluşturulmuştur. Beç tavukları her iki muamele grubunda da 5 tekerrürlü olarak altlıklı yer sisteminde yetiştirilmiştir. Çevresel zenginleştirme grubunda tüneme tahtaları, taş materyalleri ve yeşillik yemliği objeleri yer almıştır. Beç tavukları kuluçkadan çıkıştan sonra muamele gruplarına rastgele dağıtılmış ve 13 haftalık kesim yaşına kadar aynı kümes ortamında büyütülmüştür. Çevresel zenginleştirme uygulanan grupta daha düşük kesim ağırlığı gerçekleşmiş ve yemden yararlanma oranı 10 ve 12 haftalık yaşta kontrol grubunda daha iyi bulunmuştur. Kesim ağırlığı ve sıcak karkas ağırlığı çevresel zenginleştirme uygulanan grupta daha düşük bulunmuştur. Çevresel zenginleştirme uygulanan beç tavuklarında daha yüksek eşinme, koşma, yem yeme ve su içme, kabarma ve kanat çırpma ile tüy temizleme davranışı gözlenmiştir. Tüy gagalama davranışı ve yatma davranışı ise çevresel zenginleştirme uygulanmayan (kontrol grubu) beç tavuklarında daha yüksek bulunmuştur. Bu çalışma kapalı ortamda yetiştirilen beç tavuklarında çevresel zenginleştirme uygulamalarının genel performans, karkas ve et kalite özelliklerinde önemli bir değişime neden olmadan doğal davranışların sergilenme düzeyini artırarak daha yüksek bir refaha katkı sağlayabileceğini ortaya koymuştur.
Referanslar
Alkan, S., & Durmuş, İ. (2015). Alternatif kanatlı yetiştiriciliği: Beç tavuğu yetiştiriciliği. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(10), 806-810.
Bianchi, M. Petracci, M. Sirri, F. Folegatti, E. Franchini, A., & Meluzzi, A. (2007). The influence of the season and market class of broiler chickens on breast meat quality traits. Poultry Science, 86, 959-963.
Bizeray, D. Estevez, I. Leterrier, C., & Faure, J.M. (2002). Effects of Increasing Environmental Complexity on the Physical Activity of Broiler Chickens. Applied Animal Behaviour Science, 79, 27-41.
Boz, M.A., Öz, F., Yamak, U.S., Sarıca, M., & Cilavdaroğlu, E. (2019). The carcass traits, carcass nutrient composition, amino acid, fatty acid, and cholesterol contents of local Turkish goose varieties reared in an extensive production system. Poultry Science, 98 (7), 3067-3080.
Boz, M.A., Sarıca, M., Yamak, U.S., & Erensoy, K. (2021). Behavioral traits of artificially and naturally hatched geese in intensive and free-range production systems. Applied Animal Behaviour Science, 236, 105273.
Boz, M.A., Erensoy K., Uçar A., & Sarıca M. (2022). Beç Tavuklarında Yerleşim Sıklığının Büyüme, Kesim ve Karkas Özelliklerine Etkisi. J. Anim. Prod., 2022, 63(1), 47-55.
Castellini, C., Mugnai, C., & Dal Bosco, A. (2002). Effect of organic production system on broiler carcass and meat quality. Meat Science, 60, 219-225.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., & Gürbüz F. (1987). Araştırma ve Deneme Metodları (istatistik metodları II), Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları: 1021, Ders kitabı, 295, Ankara.
Ergezer, H., & Serdaroğlu, M. (2008). Et ve et ürünlerinde su tutma kapasitesi ve ölçüm yöntemleri, Türkiye 10. Gıda Kongresi, 493-496, Erzurum, Türkiye, 21-23 Mayıs.
Grigor, P.N., Hughes, B.O., & Appleby, M.C. (1995). Effects of regular handling and exposure to an outside area on subsequent fearfulness and dispersal in domestic hens. Appl. Anim. Behav. Sci., 44, 47-55.
Houndonougbo, P. V., Mota, R. R., Chrysostome, A. A. C., Bindelle, J., Hammami, H., & Gengler, N. (2017). Growth and carcass performances of guinea fowls reared under intensive system in Benin. Livestock Research for Rural Development, 29 (10), 1-6.
Hocking, P.M., & Jones, E.K.M. (2006). On-farm assessment on environmental enrichment for broiler breeders. British Poultry Science, 47, 418-425.
Jones, R.B., & Faure, J.M. (1980). Tonicimmobility (righting time) in thedomesticfowl: Effects of variousmethods of induction. IRSC MedSci. 8, 184-185.
Jones, R.B. (2002). Role of comparative psychology in the development of effective environmental enrichment strategies to improve poultry welfare. International Journal of Comparative Psychology, 15(2), 77–106.
Kokoszynski, D., Bernacki, Z., Korytkowska, H., Wilkanowska, A., & Piotrowska, K. (2011). Effect of age and sex on slaughter value of guinea fowl (Numida Meleagris). Journal of Central European Agriculture, 12(2), 255266. DOI: 10.5513/JCEA01/12.2.907.
Le Van, N.F. Estevez, I., & Stricklin W.R. (2000). Use of horizantel and angled perches by broiler chickens. Appl. Ani. Behav. Sci., 65, 349-365.
Leterrier, C., Arnould, C., Bizeray, D., Constantin, P., & Faure, J.M. (2001). Environmental enrichment and leg problems in broiler chickens. British Poultry Science, 42, 13-14.
Newberry, R.C. (1995). Environmental enrichment: increasing the biological relevance of captive environments. Applied Animal Behaviour Science, 44(2-4), 229-243.
Nicol, C.J. (1992). Effects of environmental enrichment and gentle handling on behaviour and fear responses of transported broilers. Applied Animal Behaviour Science, 33, 367-380.
Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi I, 4. baskı, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
Perea, A.T. Maldonado, F.G., & Lopez, J.A.Q. (2002). Effect of Environmental Enrichment on the Behavior Production Parameters and Immune Response in Broilers. Veterinary Mexican, 33(2), 89-100.
Petek, M. (2004). Bilinmeyen bir ürün: Beç tavuğu. Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 23, 1-2-3, 127-129.
Rosenzweig, M. R., & Bennett, E. L. (1996). Psychobiology of plasticity: effects of training and experience on brain and behavior. Behavioural Brain Research, 78(1), 57-65.
Sarıca, M., Camcı, Ö., & Selçuk, E., (2003). Bıldırcın, sülün, keklik, etçi güvercin, beç tavuğu ve devekuşu yetiştiriciliği. OMÜ Ziraat Fakültesi Baskı Ünitesi, 3. Baskı, Ders Kitabı No, 4, Samsun.
Sarıca, M. Karaçay, N. Ocak, N. Kop, C., & Altop, A. (2007). Entansif ve serbest gezinmeli (Free range) üretim sistemlerinin farklı genotipteki hindilerin büyüme dönemi davranış özelliklerine etkileri, Avrupa Birliği Uyum Kriterlerine Uyum Sürecinde Türkiye Tavukçuluğu Sempozyumu, İzmir, Türkiye, s. 172-180.
Sarıca, M., Ocak, N., Karaçay, N., Yamak, U.S., Kop, C., & Altop A. (2009). Growth, slaughter and gastrointestinal tract traits of three turkey genotypes under barn and free-range housing systems. British Poultry Science, 50(4), 487-494.
Sarıca, M., Ocak, N., Turhan, S., Kop, C., & Yamak U.S. (2011). Evaluation of meat quality from 3 turkey genotypes reared with or without outdoor Access. Poultry Science, 90, 1313-1323.
Sarıca, M., Boz, M.A., Yamak, U.S., & Ucar, A. (2019). Effect of production system and slaughter age on some production traits of guinea fowl: Meat quality and digestive traits. South African Journal of Animal Science, 49 (1), 192-199. (DOI:10.4314/sajas.v49i1.22).
Savaş, T., & Yurtman, İ.Y. (2008). Hayvan davranış bilimi ve zootekni: tanım ve izlem. Hayvansal Üretim, 49(2), 36-42.
Şeremet, Ç. (2007). Kronik çevresel stresin etlik piliçlerde korku ile ilgili davranışlar ve stres fizyolojisi üzerine etkileri (Doctoral dissertation, Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniv. Fen Bilimleri Ens. Zootekni ABD).
Teye, G.A., & Gyawu, P. (2002). A guide to Guinea fowl production in Ghana. Department of Animal Science. University for Development Studies, Tamale, Ghana. 14 pp.
Uçar, A. (2014). Sülünlerde yumurta verimi, yaş ve kuluçka özellikleri arasındaki ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi, OMÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, SAMSUN.
Wells, D.L.A. (2004). Review of Environmental Enrichment for Kennelled Dogs, Canis familiaris. Applied Animal Behavior Science, 85, 307-317.
Wood, J. D., Enser, M., Fisher, A. V., Nute, G. R., Sheard, P. R., Richardson, R. I., Hughes, S. I., & Whittington, F. M. (2008). Fat deposition, fatty acid composition and meat quality: A review. Meat Science, 78, 343–358.
Yamak, U.S., Sarıca, M., Boz, M.A., & Ucar, A., (2018). Effect of production system (barn and free-range) and slaughter age on some production traits of guinea fowl. Poultry Science, 97, 47–53.
Yıldırım, M. (2015). Çevresel Zenginleştirmenin Etlik Piliçlerin Bazı Davranış, Büyüme ve Karkas Özellikleri ile Kan Parametrelerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Kırşehir. 45s.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
