Balıkesir İlinde Kaba Yem Üretiminin Hayvan Varlığına Yeterliliğinin Yıllara Göre Değişimi
DOI:
https://doi.org/10.24925/turjaf.v12i9.1608-1619.6726Anahtar Kelimeler:
Kaba yem- çayır ve mera- yem bitkileri- saman- anız- çalılı alanlar- hayvan varlığıRemove hayvan varlığıÖzet
Bu çalışma, Balıkesir ili kaba yem üretiminin ilin hayvan varlığının ihtiyaçlarına yeterlilik seviyesinin yıllara göre değişimini ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. İlin toplam hayvan varlığı 2010-2021 yılları arasında %26,3 oranında artarak 549.432 hayvan birimine (HB) ulaşmıştır. Toplam sığır varlığı içerisinde kültür ırkı sığırların payı %74,3, yerli ırkların payı ise %6,7’dir. Kültür ırkı sığır mevcudu bakımından Türkiye’de üçüncü sırada olup, entansif sığırcılık işletmelerinin önemli bir bölümü bu ildedir. Bu potansiyele uygun olarak karma yem sanayisinde ön sıralarda yer almaktadır. Öte yandan aynı dönemde (2010-2021 yılları arasında) ilin küçükbaş hayvan sayısı %104,7 oranında artmıştır. Balıkesir toplam küçükbaş hayvan sayısı bakımından Türkiye’de yedinci, Merinos ırkı koyun varlığında üçüncü sıradadır. Daha ziyade koyun ve keçilerin yararlandığı çayır ve mera alanlarının, 2009 yılından itibaren hızla artan hayvan varlığının ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kalması ile küçükbaş hayvancılık da belirli ölçüde entansif ve/veya yarı entansif sistemle yapılmaya başlanmıştır. Önemli bir yem bitkileri üretim potansiyeline sahip olan Balıkesir’de, yem bitkileri ekim alanlarının tarla alanları içindeki payı Türkiye ortalamasının oldukça üzerindedir. İlin hayvan varlığının yaşama payı besin maddesi ihtiyaçlarını kaba yemlerle karşılamak için 2,5 milyon ton kaliteli kaba yem gerekmektedir. Çayır ve meralar ile yem bitkileri yetiştiriciliğinden sağlanan 1,3 milyon ton kaba yem, ihtiyacın ancak %51,2’sini karşılamaktadır. Bu nedenle yem açığı saman ve anız gibi besleme değeri düşük kaba yemler veya kesif/karma yem kaynakları ile karşılanmaya çalışılmaktadır.
Referanslar
Acar, Z., Tan, M., Ayan, İ., Önal Aşçı, Ö., Mut, H., Başaran, U., Gülümser, E., Can, M., & Kaymak, G. (2020). Türkiye’de yem bitkileri tarımının durumu ve geliştirme olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisleri IX. Teknik Kongresi, 13-12 Ocak 2020, Ankara, Cilt: I, 529-554. ISBN-978-605-01-1321-1
Açıkgöz, E. (2018). Türkiye’de Yem Bitkileri Araştırmalarında Gelecek Planlanması. Türkiye’de Tarım Ürünleri ve Yem Bitkileri Üretiminin Durumu, Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayı, 9-10 Kasım 2018, Muş, 12-16.
Alçiçek, A. (2021). Türkiye Kaba Yem Üretimi, Sorunları ve Çözüm Önerileri. III International and XII National Animal Science Conference, 27-28 November 2021, Bursa, Türkiye, 117-125.
Altın, M., Gökkuş, A., & Koç, A. (2011). Çayır ve Mera Yöntemi, 1. Cilt (Genel İlkeler). Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara, 376 s.
Altın, M., Gökkuş, A., & Koç, A. (2021). Çayır Mera Islahı (2. Baskı). Palme Yayıncılık, Ankara. ISBN-978-605-282-789-5
Anonim. (2023a). Türkiye Yem İstatistikleri. Türkiye Yem Sanayicileri Birliği. (Erişim: https://www.yem.org.tr/Birligimiz/istatistikler Erişim tarihi: 24 Kasım 2023)
Anonim. (2023b). Balıkesir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü Kayıtları.
Anonim. (2023c). Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü Kayıtları.
Bıçakçı, E., & Açıkbaş, S. (2018). Bitlis İlindeki Kaba Yem Üretim Potansiyelinin Hayvan Varlığına Göre Yeterliliğinin Belirlenmesi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1): 180-185. https://doi.org/10.17798/bitlisfen.364336
Coşkun, B. (2021). Hayvan beslemede hiç saman kullanmayalım mı? Türkiye Hayvancılığında Kaba Yem Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayı, Türkiye, 109-128.
Dai, J., Bean, B., Brown, B., Bruening, W., Edwards, J., Flowers, M., Karow, R., Lee, C., Morgan, G., Ottman, M., Ransom, J., & Ottman, M. (2016). Harvest Index and Straw Yield of Five Classes of Wheat. Biomass & Bioenergy, 85: 223–227. https://doi.org/10.1016/j.biombioe.2015.12.023
Deniz, İ., Tutuş, A., Ateş, S., & Okan O.T. (2010). Buğday Sapının Hasat İndeksi ve Soda-Oksijen-AQ Pişirmesi. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, 5: 2052-2060.
Donald, C.M., & Hamblin, J. (1976). The Biological Yield and Harvest Index of Cereals as Agronomic and Plant Breeding Criteria. Advances in Agronomy, 28: 361-405. https://doi.org/10.1016/S0065-2113(08)60559-3
Dökülgen, H., & Temel, S. (2015). Yaprağını Döken Karaçalı (Palirus spina-christi Mill.) Türünde Yaprak ve Yaprak + Sürgünlerinin Mevsimsel Besin İçeriği Değişimi. Journal of the Institute of Science and Technology, 5(3): 57-65. https://dergipark.org.tr/en/pub/jist/issue/15545/385068
Fernandez, I., Martin, C., Champion, M., & Michalet-Doreau, B. (2004). Effect of Corn Hybrid and Chop Length of Whole-Plant Corn Silage on Digestion and Intake by Dairy Cows. Journal of Dairy Science, 87(5): 1298-1309. https://doi.org/10.3168/jds.S0022-0302(04)73279-8
Flachowsky, G., Kamra, D.N., & Zadrazil, F. (1999). Cereal Straws as Animal Feed-Possibilities and Limitations. Journal of Applied Animal Research, 16: 105-118. https://doi.org/10.1080/09712119.1999.9706272
Giacalone, G., Peano, C., Isocrono, D. & Sottile, F. (2021). Are cover crops affecting the quality and sustainability of fruit production? Agriculture, 11(12): 1201.
Gökkuş, A. (2018). Çalılı Alanların Önemi ve Meraya Kazandırılması. Türkiye'de Tarım Ürünleri ve Yem Bitkileri Üretiminin Durumu, Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayı, 9-10 Kasım 2018, Muş, 38-54.
Gökkuş, A. (2019). Organik Hayvancılığın Kaba Yem Kaynakları: Çayır-Mera ve Çalılı Alanlar. VI. Organik Tarım Sempozyumu, 15-17 Mayıs 2019, İzmir, 148-158.
Gökkuş, A. (2020). A Review on The Factors Causing Deterioration of Rangelands in Türkiye. Turkish Journal of Range and Forage Science, 1(1): 28-34. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkjrfs/issue/57216/774544
Gökkuş, A. (2022a). Balıkesir İli Çayır-Mera Alanlarında İlçelere Göre Faydalı Ot Miktarları konusunda 23 Aralık 2022 tarihli yazışma.
Gökkuş, A. (2022b). Balıkesir İli Çalılı Meralarında İlçelere Otlanabilir Yem Miktarları konusunda 23 Aralık 2022 tarihli yazışma.
Gökkuş, A., & Coşkun, E. (2023). Geleceğin Türkiye’sinde Doğal Çayır ve Meraların Önemi. Acta Natura et Scientia, 4(1): 58-67. https://doi.org/10.29329/actanatsci.2023.353.06
Hanoğlu Oral, H., & Gökkuş, A. (2021). Evaluation of Total Roughage Production and its Sufficiency for Livestock in Türkiye. Journal of the Institute of Science and Technology, 11(3): 2423-2433. https://doi.org/10.21597/jist.899304
Hanoğlu Oral, H., Kuz, H.İ., Dayanıklı, C., Önaldı, A.T., Alarslan, E., & Duman, E. (2021a). Balıkesir İlinde Ekstansif Sığır Yetiştiriciliğinin Organik Üretim Modeline Dönüştürülme Olanakları. ISPEC Journal of Agricultural Sciences, 5(2), 492–504. https://doi.org/10.46291/ISPECJASvol5iss2pp492-504
Hanoğlu Oral, H., Kuz, H.İ., Dayanıklı, C., Önaldı, A.T., Alarslan, E., & Duman, E. (2021b). Ekstansif Küçükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Organik Hayvancılığa Geçiş Olanakları: Balıkesir İli Örneği, Türkiye. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 8(3), 320-330. https://doi.org/10.19159/tutad.996602
Hanoğlu Oral, H. (2022). Muş İlinde Kaba Yem Üretimi ve Yeterlilik Durumu. Hayvansal Üretim, 63(2): 67-76. https://doi.org/10.29185/hayuretim.900005
HMB (Hazine ve Maliye Bakanlığı). (2023). Genel Bütçe İstatistikleri. Muhasebat Genel Müdürlüğü. (Erişim: https://muhasebat.hmb.gov.tr/merkezi-yonetim-butce-istatistikleri Erişim tarihi: 24 Kasım 2023)
KB (Kalkınma Bakanlığı). (2014). Onuncu Kalkınma Planı Hayvancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara, 144 s.
Kaya Kuyululu, Ç.Y. (2012). Avrupa Birliği’nde Süt Üretiminde Kota Uygulamalarının Gelişimi ve Sistemin Türkiye’ye Uyarlanması. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 83(1): 49-58.
Kutlu, H.R., Görgülü, M., & Çelik, L. (2005). Genel Hayvan Besleme. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, Adana, 175 s. https://www.ruminantbesleme.com/wp-content/uploads/2018/09/genel-hayvan-besleme.pdf
López, S., Davies, D.R., Giráldez, F.J., Dhanoa, M., Dijkstra, J., & France, J. (2005). Assessment of nutritive value of cereal and legume straws based on chemical composition and in vitro digestibility. Journal of the Science of Food and Agriculture, 85: 1550-1557. https://doi.org/10.1002/jsfa.2136
Malekkhahi, M., Razzaghi, A., & Vyas, D. (2023). Replacement of Corn Silage with Shredded Beet Pulp and Dietary Starch Concentration: Effects on Performance, Milk Fat Output, and Body Reserves of Mid-Lactation Dairy Cows. Journal of Dairy Science, 106(3): 1734 – 1745. https://doi.org/10.3168/jds.2022-22415
Mat, B., & Cevger, Y. (2020). Balıkesir İlindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları. Eurasian Journal of Veterinary Sciences, 36(4): 277-286. DOI: 10.15312/EurasianJVetSci.2020.309
Matías, J., Cruz, V., Antonio, A., & González, D. (2019). Evaluation of Rice Straw Yield, Fibre Composition and Collection Under Mediterranean Conditions. Acta Technologica Agriculturae, 22: 43-47. https://doi.org/10.2478/ata-2019-0008
McCartney, D.H., Block, H.C., Dubeski, P.L., & Ohama, A.J. (2006). The Composition and Availability of Straw and Chaff from Small Grain Cereals for Beef Cattle in Western Canada. Canadian Journal of Animal Science, 86(4): 443-455. https://doi.org/10.4141/A05-092
OGM (Orman Genel Müdürlüğü). (2021). Türkiye Orman Varlığı-2020. Ankara, 58 s. ISBN 978-605-7599-68-1
Okcu, M. (2020). Türkiye ve Doğu Anadolu Bölgesi Çayır-Mera Alanları, Hayvan Varlığı ve Yem Bitkileri Tarımının Mevcut Durumu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 51(3): 321-330. https://doi.org/10.17097/ataunizfd.708884
Özen, N. (1999). Süt Sığırlarının Beslenmesi. Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Notu. No: 3, Antalya.
Özer, B., & İkikat Tümer, E. (2021). Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri. Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 36(2): 187-200. https://doi.org/10.36846/CJAFS.2021.47
Özkan, U. (2020). Türkiye Yem Bitkileri Tarımına Karşılaştırmalı Genel Bakış ve Değerlendirme. Türk Ziraat Mühendisliği Araştırmaları Dergisi, 1(1): 29-43. https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkager/issue/53651/690715
Scarlat, N., Fahl, F., Lugato, E., Monforti-Ferrario, F., & Dallemand, J. F. (2019). Integrated and Spatially Explicit Assessment of Sustainable Crop Residues Potential in Europe. Biomass and Bioenergy, 122: 257-269. https://doi.org/10.1016/j.biombioe.2019.01.021
Soylu, S. & Sade, B. (2003). Makarnalık Buğdaylarda (Triticum durum L.) Bitki Boyu, Hasat İndeksi ve Bunlara Etkili Faktörlerin Kombinasyon Yeteneği ve Kalıtımı. ANADOLU Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 13 (1) 75-90.
Staniforth, A. R. (1979). Cereal straw. Oxford University Press, Oxford,175 pp. ISBN: 978-0-19-859466-6
Tan, M. (2017). Muş Tarımında Yem Bitkilerinin Önemi ve Alternatif Yem Bitkileri. Muş Ovası Tarım ve Hayvancılık Çalıştayı, s. 97-110, 15-16 Mayıs, Muş.
Temel, S., & Şahin, K. (2011). Iğdır İlinde Yem Bitkilerinin Mevcut Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 21(1): 64-72. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyutbd/issue/21979/236003
Turan, N., Özyazıcı, M.A., & Tantekin, G.Y. (2015). Siirt İlinde Çayır Mera Alanlarından ve Yem Bitkilerinden Elde Edilen Kaba Yem Üretim Potansiyeli. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2(1): 69-75. doi:10.19159/tutad.37366
TÜİK. (2023a). Hayvancılık İstatistikleri. (Erişim: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101& locale=tr Erişim tarihi: 24 Kasım 2023)
TÜİK. (2023b). Bitkisel Üretim İstatistikleri. (Erişim: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr Erişim tarihi: 24 Kasım 2023)
Uslu, Ö.S., Kızılşimşek, M., & Balcı, F. (2020). Kaba Yem Üretimi ve İhtiyacı Yönünden Kahramanmaraş İlinin Genel Durumu. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(2): 147–160. https://dergipark.org.tr/en/pub/dufed/issue/57933/763830
Wang, B., Sun, H., Wang, D., Liu, H., & Liu, J. (2022). Constraints on the utilization of cereal straw in lactating dairy cows: A review from the perspective of systems biology. Animal Nutrition, 9: 240-248. https://doi.org/10.1016/j.aninu.2022.01.002
Yavuz, T., Kır, H., & Gül, V. (2020). Türkiye’de Kaba Yem Üretim Potansiyelinin Değerlendirilmesi: Kırşehir İli Örneği. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(3): 345-352. https://doi.org/10.19159/tutad.728119
Yıldırım, M., & Hazar Kalonya, D. (2021). Kır-Kent Çeperinde Yer Alan Kırsal Yerleşimlerin Sosyo-Mekânsal Dönüşümü: Ödemiş Örneği. Journal of Environmental and Natural Studies, 3(1): 22-55. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1203388
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.