Kastamonu Sarımsak İşleme Tesisleri Durum Analizi, Sorunları ve Beklentileri
DOI:
https://doi.org/10.24925/turjaf.v12i9.1600-1607.6786Anahtar Kelimeler:
Taşköprü- sarımsak- sanayi- katma değer- sürdürülebilir tarımÖzet
Sarımsak gerek lezzeti, gerekse sağlığa faydaları sebebiyle geniş kullanım alanı bulmaktadır. Dünyada ve Türkiye’de sarımsak üretimi ve tüketimi artmaktadır. Kuru baş sarımsak olarak tüketimi yaygın olmakla beraber toz, cips, püre, ekstrat, tablet, sos, yağ şeklinde de kullanılmaktadır. Yemeklere doğrudan katılması dışında sarımsak, sucuk, çemen, pastırma, baharat, konserve, salamura, turşu, yoğurt, salça ve benzeri gibi ürünlerin yapımında da kullanılabilmektedir. Türkiye sarımsak üretiminin yaklaşık %20 sini karşılayan Kastamonu ilinde, sarımsak bir numaralı tarımsal üretimdir. Coğrafi işaretli Taşköprü sarımsağı Kastamonu’yu çağrıştıran ilk üründür. Binlerce aile geçimini sarımsak üretimi ile sağlamaktadır ve yoğun işgücü gereksinimine ihtiyaç duymaktadır. Kastamonu’da üretilen sarımsağın büyük bölümü el bağı şeklinde pazarlarda tüketiciye ulaşmaktadır. Bunun dışında marketlerde yer alan filelenmiş sarımsak, başta sucuk-pastırma-turşu-gıda sektörlerinde kullanıma sunulan soyulmuş sarımsak, püre, siyah sarımsak gibi katma değeri yüksek ürünler de Kastamonu’daki tesislerde işlenip yurt geneline pazarlanmaktadır. Bu çalışmada Kastamonu’daki sarımsak sanayisini oluşturan tesislerin durumları incelenmiş, sorunları tespit edilip, çözüm önerileri geliştirilmeye çalışılmıştır. Taşköprü sarımsağının geleceği, Kastamonu’daki sarımsak sanayisinin gelişmesine bağlıdır. Sektöre destek olunmalı, katma değeri yüksek ürünler geliştirilerek dış pazarlara açılım sağlanmalıdır.
Referanslar
Akan, S. (2014). Sarımsak Allium Sativum L. tüketiminin insan sağlığına yararları. Akademik Gıda, 12(2), 95-100.
Akan, S. & Ünüvar F. İ. (2020). Sarımsak üretiminin ekonomik durumu ve Taşköprü ilçesi açısından değerlendirilmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(3), 627-636.
Anonim, (2023). Sarımsak İstatistikleri (2017-2021). https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr. Erişim 22.12.2023
Aydın, R., Diler, A., Özdemir, V. F., Yanar, M., Koçyiğit, R. & Yılmaz, A. (2022). Ağrı İli Merkez İlçesi Sığırcılık İşletmelerinin Barınak ve Çevre Özellikleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 25(6), 1510 – 1522.
Aydoğdu, A. & Mızrak, M. (2017). Gastronomi Turizmi ve Bir Çekim Gücü Olarak Taşköprü’nün Simgesi Sarımsağın Kullanıldığı Yemekler Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Taşköprü Pompeiopolis Bilim Kültür Sanat Araştırmaları Sempozyumu (1066-1074).
Avcı, G. & Erdoğan, S. M. (2017). Tiroit Fonksiyon Bozukluğunda Fonksiyonel Besinlerin Etkinliği. Kocatepe Veterinary Journal, 10(4), 331-336.
Bakır, G. & Kibar, M. (2020). Muş İli Besi Sığırcılığı İşletmelerinin Bazı Yapısal Özelliklerinin Belirlenmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(6), 1687 – 1697.
Bars, T. & Akbay, C. (2013), Kahramanmaraş İlinde Süt ve Süt Ürünleri İşleyen Mandıra İşletmelerinin Yapısal Analizi, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 16(2), 9 – 20.
Bozok, D. & Yalın, G. (2018). Gastronomide yeni trend: siyah yiyecekler. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(Ek1), 251-261.
Bülbül, H., Koca, A. & Gülşen, O. (2021). Kayseri Koşullarında Yetiştirilen Farklı Sarımsak (Allium sativum L.) Tiplerinde Allisin Miktarının HPLC Yöntemi ile Belirlenmesi. Alatarım, 20(2), 70-76.
Canbolat, E. (2017). Sarımsağın Besinsel Yönden ve Sağlık Açısından Değerlendirilmesi. Uluslararası Taşköprü Pompeiopolis Bilim Kültür Sanat Araştırmaları Sempozyumu (935- 949).
Çiçek, İ. S. (2022). Siyah sarımsağın kardiyovasküler hastalıklar üzerine etkisi. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 299-311.
Çetin, T. & Karakuş, U. (2005). Taşköprü (Kastamonu) İlçe Merkezinde Nüfus Hareketleri. İstanbul Üniversitesi ve Türk Coğrafya Kurumu Ulusal Coğrafya Kongresi 29-30 Eylül 2005, Bildiri Kitabı s.523-532.
Çirişoğlu, E. & Olum, E. (2019). Türk Mutfağındaki Fonksiyonel Gıdaların Gastronomi Turizmi Açısından Önemi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1659-1680.
Dikel, S. (2015). Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi. Turkish Journal Of Agriculture-Food Science And Technology, 3(7), 529-536.
Ergin, S.Ö. (2019). The benefits of black garlic to human health. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(7), 940-945.
Erol, N. & Ersus, S. (2022). Siyah Sarımsak (Allium sativum) Üretimi: Üretim Sırasında Gerçekleşen Fiziksel ve Kimyasal Değişimler. Akademik Gıda, 20(4), 404-411.
Evren, M., Apan, M. & Albayram, C. (2006). Sarımsağın antimikrobiyel özellikleri. Türkiye 9. Gıda Kongresi; 24-26 Mayıs 2006, s:689-692
Genç, G. (2018). Türkiye’de sarımsak üretiminde çalışma koşullarına yönelik bir araştırma: Taşköprü örneği. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 2(3), 59-86.
Gökırmaklı, Ç. & Bayram, M. (2018). Gıda için gelecek öngörüleri: Yıl 2050. Akademik Gıda, 16(3), 351-360.
Güneş, N.T. & Akan, S. (2015). Taşköprü Sarımsağının Hasat Sonrası Fizyolojisine Modifiye Atmosferde Paketleme ve Metil Jasmonat Uygulamasının Etkisi. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Sonuç Raporu. Ankara: Ankara Üniversitesi.
İlgün, S., Şafak, E. K., Mutlu, S. A. & Karatoprak, G. Ş. (2022). Tek Diş Siyah Sarımsak Ekstrelerinin Antioksidan, Sitotoksik ve Antidiyabetik Etkilerinin Değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (17), 411-425.
Kayacı, A. & Büyükçapar, H. (2012), Kahramanmaraş İlinde Karada Su Ürünleri Yetiştiriciliği Yapan İşletmelerin Yapısal ve Biyoteknik Analizi, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 14(4), 1 – 6.
Koyuncu, M. (2012). Sarımsak ve Taşköprü Sarımsağı. Taşköprü Sarımsak Paneli Bildiri Notları, 6 Şubat 2012. (11-20)
Kızılaslan, N. & Tokatlı, K. (2021). Sarımsağın insan sağlığı üzerine etkileri. TOGÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 62-71.
Kurnaz, A., & Turfan, N. (2017). Farklı Saklama Koşullarının Taşköprü Sarımsağının (Allium sativum L.) Radyometrik ve Element İçeriği Üzerine Etkileri. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 5(4), 373-379.
Mutlu, S. & Çılgınoğlu, H. (2022). Gastronomi Turizmi Kapsamında Yöresel Ürünlerin Geliştirilmesi: Kastamonu Pastırması Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(4), 3034-3054.
Öner, S. & Aydoğdu, A. (2017). Yerel Halkın Gastronomi Turizmine Karşı Farkındalık ve Tutumu: Kastamonu Örneği. 1 st International Sustainable Tourism Congress (1050-1060).
Şat, İ. G. & Binici, H. İ. (2023). Fonksiyonel Yeni Bir Gıda: Siyah (Fermente) Sarımsak. Atatürk Üniversitesi Yayınları. 2(1),1-5.
Şimşek, G. & Dağdelen, N. (2020), Aydın Yöresindeki Örtüaltı İşletmelerin Yapısal Özelliklerinin İrdelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(5), 1163 – 1174.
Tayfun, A., Aysen, E. & Akbulut, A. (2017). Ankara Atatürk Kültür Merkezi’nde Düzenlenen İl Tanıtım Fuarlarını Ziyaret Edenlerin Memnuniyet Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma: Kastamonu Günleri Örneği. 1 st International Sustainable Tourism Congress (381-390).
Topçu, Y. (2019). Tüketicilerin Sarımsak Satın Alma Modelini Etkileyen Duyusal Kalite Nitelikleri: TRA1 Bölgesi Örneği. International Congress on Agriculture and Forestry Research. 8-10 April 2019, Marmaris, 552-560.
Turfan, N., Kurnaz, A., Alay, M. & Sarıyıldız, T. (2016). Farklı Koşullarda Saklanan Taşköprü Sarımsağında Bazı Kimyasal Özelliklerin Belirlenmesi. Kastamonu Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 16 (2), 427-437.
Türker, N., Türkmen, B. M. & Caymaz, E. (2019). Geleneksel Bir Ürün Olarak Kastamonu Pastırması. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(2), 264-277.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
