İyi Yetiştiricilik Uygulamalarının Kangal Akkaraman Irkı Koyunlarda Brusellozis Görülme Oranlarına Etkileri

Özet

Bu çalışmada “Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi” kapsamında yetiştirilen Kangal Akkaraman ırkı koyunlar ile proje haricinde yetiştirilen aynı ırktan sürülerde, brusellozis görülme oranlarının karşılaştırılması amaçlandı. Çalışmanın materyalini, hayvan ıslahı projesi kapsamında Sivas ilinde yürütülen 8 alt proje (7 yıl süreli n=278, 1-3 yıl süreli n=1166) ve proje dışındaki Kangal Akkaraman ırkı sürülerden alınan (n=47) toplam1491 adet kan serumu oluşturdu. Kan serumlarında brusella antikorları lam-aglutinsyon ve tüp-aglutinasyon testleri ile araştırıldı. Bruselloz görülme oranı ıslah projesinin 7 yıldır uygulandığı sürülerde %4,0; projenin 3 yıldır uygulandığı sürülerde %7,5 ve proje dışındaki sürülerde ise %25,5 olarak belirlenmiştir. Gruplar arasındaki farklar istatistikî açıdan önemli bulunmuştur. Bu sonuçlara göre, brusella hastalığına karşı, hayvan ıslah projesi kapsamında herhangi bir aşı mücadelesi yapılmadığı halde, sürülerin projede görevli veteriner sağlık personelleri tarafından düzenli kontrolleri, parazit ve diğer bazı hastalıklara karşı ilaç-aşı uygulamaları ile koç katımı öncesi brusella pozitif koçların sürüden çıkarılmaları gibi uygulamalar, endirekt olarak hastalığın görülme oranını önemli düzeyde azaltmıştır. Sonuç olarak, Türkiye‘de önemli bir sorun olan bruselloz hastalığının eradikasyonunda, ilgili Bakanlıkça yürütülen aşı mücadelesinin yanı sıra, iyi yetiştiricilik uygulamalarının teşvik edilerek yaygınlaştırılması yararlı görülmektedir.