Iris germanica L. Türünde Rizom Verimi, Uçucu Yağ Oranı ve Kompozisyonuna Hasat Zamanlarının Etkisi

Özet

Araştırma; Iris türünün rizom verimi, uçucu yağ oranı, resinoid oranı ve kompozisyonuna hasat dönemlerinin etkisini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Isparta ilinin Kuyucak kasabasında 3 yaşındaki Iris germanica türüne ait tarladan Tesadüf Blokları Deneme desenine göre 2016 yılında 3 tekerrürlü olarak parseller oluşturulmuştur. Hasat; Nisan ayından Eylül ayına kadar (6 dönem) her ayın ortasında yapılmıştır. Iris germanica türünde rizom sayısı, bitki başına rizom ağırlığı, yaş rizom verimi, kuru rizom verimi, uçucu yağ oranı, resinoid oranı ve kompozisyonu belirlenmiştir. Araştırmada, hasat dönemlerine göre, Iris germanica‘nın rizom verimi ve incelenen bitkisel özellikler arasındaki farklar istatistiksel olarak önemli olmuştur. Iris germanica‘nın rizom sayısı 3,27-6,47 adet/bitki, rizom ağırlığı 85,55-186,52 g/bitki, yaş rizom verimi 972,8-1651,2 kg/da, kuru rizom verimi 212,33-457,50 kg/da, hasat sonrası uçucu yağ ve resinoid oranı sırasıyla, %0,057-0,076, %8,00-10,57, depolanan rizomlarda uçucu yağ ve resinoid oranı %0,10-0,14, %6,95-10,45 arasında değişmiştir. Iris rizomlarının uçucu yağında kaliteyi belirleyen α- iron ve É£-iron bileşenlerinin oranı hasat sonrası elde edilen uçucu yağda sırasıyla, %16,1-27,7 ve %23,4-50,8 depolanan rizomların uçucu yağında ise %29,4-31,2 ve %55,2-59,2 arasında değişmiştir.