Ekmeklik Buğdayda Geliştirilen Resiprokal Rekombinant Kendilenmiş Hat Populasyonunda Çavdar Translokasyonu Taşıyan Hatların Yarı Bodurluk, Fotoperiyod, Vernalizasyon ve Waxy Genlerinin Taraması

Özet

Bu araştırmanın amacı, çavdar translokasyonu taşıyan rekombinant kendilenmiş hatların yarı bodurluk (Rht), fotoperiyod (Ppd) ve vernalizasyon (Vrn) genleri bakımından genotipik olarak taranmasıdır. Rekombinant kendilenmiş hatlar Tosunbey ile Tahirova-2000 ekmeklik buğday çeşitlerinin melezlenmesi sonucu elde edilmiştir ve bu hatlar içerisinden sadece 1BL.1RS çavdar translokasyonu taşıyan hatlar araştırmada kullanılmıştır. Anaçların ve hatların hepsinin yarı bodurluk alleli olan Rht-B1a ve fotoperiyoda hassasiyet taşımayan allel olan Ppd-D1a alleline sahip olduğu belirlenmiştir. Hatların sahip oldukları vernalizasyon allelleri de (Vrn-A1, Vrn-B1 ve Vrn-D1) belirlenmiştir. Her iki anacın ve hatların vrn-A1 allelini taşıdığı ve Vrn-A1c allelini ise taşımadığı belirlenmiştir. 151 adet hat vrn-B1 allelini ve 154 adet hat Vrn-B1 allelini taşırken, 131 adet hattın vrn-D1 allelini, 174 adet hattın Vrn-D1 allelini taşıdığı saptanmıştır. Çalışmada ayrıca unun kabarması, su tutma kapasitesi ve raf ömrü üzerinde etkili waxy allelleri (Wx-A1, Wx-B1 ve Wx-D1) bakımından da moleküler taramalar yapılmıştır. Taramalar sonucunda 141 adet hattın her üç alleli de taşıdığı ve “normal amilozlu buğday” olduğu, 164 adet hattın ise sadece Wx-A1 ve Wx-D1 allellerine sahip olduğu ve “düşük amilozlu buğday” olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, araştırmada kullanılan popülasyonun kuraklık başta olmak üzere bazı araştırmalara konu olabileceğini ve buğday ıslah programları için çavdar translokasyonu taşıyan genetik materyal geliştirmek için kullanılabileceğini göstermektedir.