Yerel Lice Tütününün Genetik Kaynak Olarak Bazı Bitkisel ve Kalite Özelliklerinin Araştırılması

Özet

Türkiye‘de üretilen tütünler, çeşitli karakteristikleri ve yetiştirildikleri bölgelerin farklı ekolojik özelliklerine göre farklı isimler altında gruplandırılmıştır. Lice Tütünü Lice-Hazro ve Kulp ilçeleri koşullarında yetiştiriciliği yapılan önemli bir yerel tütün çeşididir. Son yıllarda çok sayıda tütün menşey ve köy popülasyonu üretimden kalkmış, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Özellikle Lice yerel tütün çeşidi, yetiştiği bölgenin stres faktörlerine karşı çok iyi uyum ve adaptasyon yeteneği kazanmıştır. Yükseltinin fazla olduğu, taşlık alanlar ile yüksek sıcaklık, düşük yağış miktarı ve toprakların azot yönünden fakir olması gibi farklı çevresel faktörler, Lice tütün bitkisini diğer tütün tiplerinden ayıran önemli kalite özelliklerini belirlemiştir. Diyarbakır İli Lice İlçesi ve çevresinde üretimi yapılan Lice tütünündeki kısa bitki boyu, ters konik bitki şekli öncelikle dikkati çekmektedir. Lice tütününde bitki başına düşen yaprak sayısı 15-17 adet/bitki, yaprakların uzunluğunun genişliğine oranı (38 cm/23 cm), eliptik yaprak ayalı, koyu yeşil yaprak ve bitki rengi, çiçeklenmesi erken, taç yaprak rengi pembemsi kırmızıdır. Sigara verimi yüksek, nikotin oranı düşük (1-2 %), protein azotu oranı % 1‘in altında, total indirgen madde oranı 15 %, alkaloit oranı ise en yüksek olan yerel bir çeşittir. Bu araştırmada yüksek derecede genetik çeşitlilik içeren Lice yerel tütün çeşidinin çiftçi koşullarında bitkisel ve kalite özellikleri araştırılmış ve diğer Doğu ve Güneydoğu Anadolu tütün çeşitleriyle olan farklılıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır.