Uzun Süreli Deneme Koşullar Altında, Artan Dozlarda Fosfor Uygulamasının Toprak Karbon, Azot ve Fosfor İçeriğine Etkisi

Özet

Çalışmanın amacı uzun süreli çakılı deneme koşullarında artan dozlarda P uygulamasının toprak C, N ve P içeriği ve elementlerin kendi aralarındaki etkileşimlerini araştırmaktır. Test edilen araştırma hipotezi ise; artan dozlarda P uygulaması toprak C, N ve P konsantrasyonlarını arttırmakta ve buna bağlı olarak bitkisel üretim artmaktadır. Deneme Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde 1998 de Arık toprak serisinde çakılı deneme olarak kurulmuş ve günümüze kadar buğday-mısır rotasyonu olarak devam ettirilmektedir. Söz konusu çalışmada her üretim sezonu öncesi 0 kg P2O5 ha-1 (P0), 50 kg P2O5 ha-1 (P50), 100 kg P2O5 ha-1 (P100) ve 200 kg P2O5 ha-1 (P200) konuları üç tekerrürlü olarak uygulanmaktadır. Çalışma Kasım 2017 de Adana-99 çeşidi Buğday (‎Triticum aestivum L.) ekilerek kurulmuş olup Mayıs 2018 de hasat edilmiştir. Hasat ile birlikte farklı toprak derinliklerinden (0-15 ve 15-30 cm) ve farklı bölgelerden (rizosfer ve rizosfer olmayan) toprak örnekleri alınarak analize hazır hale getirilmiştir. Toprak organik C (OC), inorganik C (IC), toplam C ve N içeriği ve P konsantrasyonları tayin edilmiştir. Araştırma Bulguları gösteriyor ki; her iki derinlikte rizosfer (R) ve rizosfer olmayan (NR) bölgelerde P içeriği bakımından istatistiksel olarak dikkate değer bir fark olup; kontrole kıyasla en iyi uygulama P200 uygulamasında elde edilmiştir. Artan P doz uygulaması ile toprak P içeriği doğrusal bir şekilde artmıştır. Toprak OC içeriği bakımından ise rizosfer ve rizosfer olmayan bölgelerde (15-30 cm derinlikte) istatistiksel olarak dikkate değer bir fark olup, kontrole kıyasalar en iyi uygulama P200 uygulamasında sağlanmıştır. Ayrıca, artan P doz uygulamasına bağlı olarak ortalama toprak OC, toplam N ve C içeriği artış göstermekte olup sonuçlar hipotezimizi destekler niteliktedir.