Büyük Menderes Havzası Buğday Tarımı Yapılan Toprakların Bazı Fiziksel-Kimyasal Özellikleri ile Besin Elementi İçerikleri Arasındaki İlişkiler

Özet

Bu çalışma, yaygın buğday tarımı yapılan Büyük Menderes Havzası topraklarının verimlilik durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. 50 farklı noktadan 0-30 cm derinlikten alınan toprak örneklerinin bazı fiziksel-kimyasal özellikleri ve besin elementi miktarları belirlenmiştir. Araştırma sonuçları toprakların; genel olarak kumlu-killi-tın bünyeli, hafif alkalin reaksiyonlu, kireçli, organik maddece zengin ve tuzluluk yönünden herhangi bir tehlike içermediğini göstermektedir. İncelenen toprakların %34‘ ünün toplam N, %14‘ ünün alınabilir K, %26‘sının Mg, %10‘unun Fe, % 94‘ünün Zn ve %98‘inin Mn içerikleri yetersiz bulunurken, toprakların tümü alınabilir P, Cu ve Ca içerikleri yönüyle yeterli bulunmuştur. Toprak fiziksel-kimyasal özellikleri ile besin elementleri arasındaki ilişkiler incelendiğinde; pH ile EC, organik madde, toplam N, alınabilir K ve Zn; kireç ile Mg, Fe ve Cu; kil ile K ve Mn içerikleri arasında negatif; EC ile K, Ca ve Zn; organik madde ile N, K, Cu, Zn ve Mn; Kum ile Mn; Kil ile Fe içerikleri arasında pozitif korelasyonlar saptanmıştır. Besin elementlerinin birbirleriyle ilişkileri irdelendiğinde; N ile K, Cu, Zn ve Mn; P ile Zn; K ile Cu, Zn ve Mn; Ca ile Fe; Mg ile Fe, Cu; Fe ile Cu; Cu ile Mn içerikleri arasında pozitif korelasyonlar saptanmıştır. Araştırma sonuçlarımız, gübreleme programlarında buğday bitkisinin protein içeriğini direkt etkilemesi yönüyle azot noksanlığı görülen arazilerde azotlu gübreleme ile havza topraklarının çok büyük bir kısmında yetersiz bulunan Zn ve Mn gübrelemelerine dikkat edilmesi gerektiğine işaret etmektedir.