Konya İli Böğürtlen, Ahududu ve Kuşburnu Yetiştiriciliğinde Potansiyel Bir Tehdit: Ateş Yanıklığı Hastalığı

Özet

Bu çalışmada, 2017-2019 yılları arasında Konya ilinin 22 ilçe ve bölgesinden yaprak ve sürgünlerde yanıklık, olgun dallarda nekrotik dokuların kahverengi renk değişikliği ile kanser belirtileri gösteren toplam 49 örnek toplanmıştır. İlden toplanan ve hastalık belirtisi gösteren örneklerde E. amylovora bulunma oranı, üç yıl içinde böğürtlen ve ahududu için %40, kuşburnu için %33 olarak belirlenmiştir. Hastalık belirtisi gösteren dokulardan izole edilen bakteriler, böğürtlenden izole edilen bir referans E. amylovora izolatı (Kbb 371) ile karşılaştırmalı olarak biyokimyasal, fizyolojik ve moleküler testler ile tanımlanmıştır. Toplam 27 bakteriyel izolat; Gram negatif, çubuk şekilli, mukoid, fermentatif, levan tipte koloni oluşturan ve asetoin üretimi için pozitif, 36°C'de gelişim göstermeyen, jelatini hidrolize eden, ve eskülin hidrolizi, indol, üreaz, katalaz, laktozdan asit üretimi, inositol, oksidaz, arginin dehidrolaz ve nitrat indirgenmesi testleri için negatif reaksiyonlar vermişlerdir. Tüm izolatlar, steril distile su içinde 108 hücre ml-1 bakteri süspansiyonu ile inokulasyondan sonraki 24 saat sonra içinde tütünde (Nicotiana tobacum cv. White Burley) aşırı duyarlılık reaksiyonuna neden olmuştur. İzolatlar, moleküler olarak PCR'de 1 kb'lik bir DNA parçasını amplifiye eden türe özgü primerler seti (A/B) ve matris destekli lazer desorpsiyon/iyonizasyon kütle spektrometrisi (MALDITOF-MS) kullanılarak etmen E. amylovora olarak tanımlanmıştır. Koch postülatlarını yerine getirmek amacıyla, 3 yaşındaki böğürtlen Rubus fruticosus cv. Chester, ahududu R. idaeus cv. Heritage ve kuşburnu R. canina' nın sürgün uçlarına 108 hücre ml-1 bakteri süspansiyonu ve kontrol bitkilere steril saf su enjekte edilerek patojenite testleri gerçekleştirilmiştir. Bakteri inokule edilen bitkilerden etmen yeniden izole edilerek biyokimyasal ve moleküler testlerle E. amylovora olarak tanımlanmıştır. Potansiyel inokulum kaynağı olarak bakterinin, yeni böğürtlen, ahududu ve kuşburnu yetiştirme alanlarına daha fazla yayılmasını önlemek için bitki sağlığı önlemlerinin alınması gerekmektedir.