Department of Biosystems Engineering, Faculty of Agriculture, Tokat Gaziosmanpaşa University, 60250 Tokat

Özet

Dünya nüfusunun artması ve teknolojinin sürekli gelişmesiyle birlikte enerji talepleri de artmaya devam etmektedir. Genel olarak küresel enerji ihtiyacı fosil kaynaklı yakıtlarla karşılanmaktadır. Fosil kökenli enerji kaynaklarının tükenebilir olması, çevreye olan olumsuz etkileri ve enerji ihtiyacının gün geçtikçe artması mevcut kaynakların daha etkin kullanımını, yerli ve yenilebilir enerji kaynaklarına olan yönelimi gerekli kılmıştır. Yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi olan biyogaz üretiminde organik atıkların kullanılıyor olması hem atıkların tarımsal değerlerinin artırılması, hem de atıklardan enerji kazanılması bakımından önemlidir. Biyogaz üretiminde kullanılan organik atıkların başında hayvansal atıklar gelmektedir. Bu çalışmada, Tokat ilinde hayvansal atıklarından elde edilebilecek biyogaz potansiyelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca bağlı olarak, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü‘nün güncel verileri kullanılarak hayvan varlığına göre atık miktarları ve biyogaz potansiyeli belirlenmiştir. Ayrıca, elde edilebilecek biyogazın enerji eşdeğeri hesaplanmıştır. Tokat ilinde 2021 yılına ait verilerle yapılan çalışmada 303.952 adet büyükbaş, 511.457 adet küçükbaş ve 247.333 adet kanatlı hayvan varlığı bulunmaktadır. Tokat ilinde yıllık yaklaşık 245.988 ton katı atık elde edilmekte olup, bu atıklar hayvancılık işletmeleri için büyük sorun oluşturmaktadır. 2021 yılına ait hayvancılık verileriyle yapılan çalışmada, hayvansal atıklardan üretilebilecek biyogaz miktarı yaklaşık 49 milyon m3/yıl olarak hesaplanmıştır. En yüksek biyogaz potansiyeline sahip ilçeler sırasıyla Merkez, Turhal ve Zile‘dir. 2021 yılında üretilen biyogazın enerji eşdeğeri 292.000 MWh/yıl olarak hesaplanmıştır.