Açık ve Karanlık Koşulların Karadut (Morus nigra L.) Odun Çeliklerinin Kök Gelişimi Üzerine Etkileri

Özet

Bu çalışma, karadut odun çeliklerinin aydınlık ve karanlık koşullarda bekletilerek kök gelişiminin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Deneme, 2021 yılında Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Merkezine ait karadut yetiştiriciliği yapılan polietilen serada yürütülmüştür. Materyal olarak, damızlık karadut ağaçlarının bir yaşlı dallarından hazırlanan odun çelikleri kullanılmıştır. Seradan alınan çelikler 3 farklı gruba ayrılarak alttan ısıtmalı (22±2°C) perlit ortamına dikilmiştir. Birinci grup çelikler hiç bekletilmeden (kontrol), ikinci grup çelikler 5 gün açıkta bekletildikten sonra (açıkta) ve üçüncü grup çelikler 5 gün karanlıkta bekletildikten (karanlıkta) sonra dikilmiştir. Tüm çelikler dikimden hemen önce 6000 ppm IBA (indol-3-bütirik asit) hormonuna 5 saniye süreyle daldırılmıştır. Deneme 3 tekerrürlü olup, her bir tekerrürde 15 çelik bulunmaktadır. Köklenme ortamında 90 gün bekletildikten sonra çelikler sökülerek; kök sayısı (kök/çelik), kök uzunluğu (cm), kök çapı (mm), çürüme oranı (%), köklenme oranı (%) ve kallus oluşum oranı (%) parametreleri incelenmiştir. Çalışma sonucunda, incelenen parametrelerde farklı koşullar arasında istatistiki açıdan önemli bir farklılık oluşmamıştır. Elde edilen verilere göre; köklenme oranı %68,89 - %93,33 arasında, çürüme oranı %24,4 - %55,5 arasında, kallus oluşum oranı %68,8 - %88,8 arasında, kök sayısı 8,8 – 13,5 kök/çelik, kök uzunluğu 6,5 – 7,4 cm ve kök çapı 1,02 – 1,16 mm arasında değerler almıştır.