Konya İli Park ve Ev Bahçelerinde Peyzaj Amaçlı Yetiştirilen Dahlia Türlerinde Enfeksiyon Yapan Bazı Virüs Hastalıklarının Serolojik Yöntemlerle Belirlenmesi

Özet

Bu çalışmada, Konya ilinin Selçuklu, Karatay ve Meram ilçelerindeki park ve ev bahçelerinde süs bitkisi amaçlı yetiştirilen dahlia bitkilerinde sorun olan bazı virüslerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu sebeple, 2019 üretim sezonunda sürveyler gerçekleştirilerek yapraklarda mozaik, şekil bozuklukları, sararmalar, yanıklıklar, bitkilerde bodurluk gibi virüs hastalık belirtilerine benzer belirtiler gösteren 152 dahlia bitkilerinden yaprak örnekleri alınmıştır. Bu yapraklardaki olası Hıyar mozaik virüsü (Cucumber mosaic virus, CMV), Domates lekeli solgunluk virüsü (Tomato spotted-wilt virus, TSWV) ve Camgüzeli nekrotik leke virüsü (Impatiens necrotic spot virus, INSV) enfeksiyonları serolojik test yöntemlerinden DAS-ELISA (Double Antibody Sandwich-Enzyme Linked Immuno Sorbent Assay) testi ile araştırılmıştır. DAS-ELISA sonuçlarına göre örneklerin % 46,71‘inin bu üç virüsten en az bir tanesi ile bulaşık olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, TSWV örneklerde % 38,82‘lik bulaşıklık oranı ile en yaygın virüs olarak tespit edilirken, bu virüsü CMV (% 27,63) takip etmiştir. Testlenen yaprak örneklerinde söz konusu virüslerin karışık enfeksiyonları da belirlenmiştir. Testlemeler sonucunda sadece CMV + TSWV ikili enfeksiyonu toplam 30 örnekte tespit edilmiştir. Bununla birlikte testlenen hiçbir yaprak örneğinde INSV enfeksiyonu belirlenememiştir. Sürvey çalışmaları neticesinde, Konya ilinde yetiştirilen dahlia bitkilerindeki virüs hastalıklarının yaygınlık oranı % 69,56 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, virüs hastalıklarının Selçuklu ilçesinde (% 75,47) en yaygın olarak görüldüğü belirlenmiştir. Gerçekleştirilen bu çalışma ile CMV ve TSWV enfeksiyonları Dahlia spp.‘de Türkiye için ilk kez belirlenmişlerdir.