Şanlıurfa Kırsalında Kadınların Toplumsal Cinsiyet Algıları
DOI:
https://doi.org/10.24925/turjaf.v12i11.1878-1885.6801Anahtar Kelimeler:
Toplumsal cinsiyet- Kadın emeği- Kırsal alan- Toplumsal cinsiyet algısı- AnketÖzet
Kırsalda hüküm süren ataerkil değerler, kadınların gereksinmelerinin karşılanmasına yönelik eşitsizlikler, kadının emeğinin değersizleştirilmesine neden olmaktadır. Toplumsal cinsiyet rolleri, coğrafi konuma, toplumların kültürel, sosyal ve ekonomik yapısına, sınıfa, zamana, etnik yapıya göre biçimlenir ve buna uygun çeşitli mekanizmalar da üretir. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde de geleneksel cinsiyet rollerinin hüküm sürdüğü varsayımından hareketle araştırmada, Şanlıurfa kırsalında tarımda çalışan kadınların toplumsal cinsiyet algılarını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma sahasında kadın deneklerle yüz yüze yapılan anket görüşmeleri, kırsalda kadınların yaşam şartlarını görebilmek amacıyla özellikle kadınların çalışma ve yaşam alanlarında gerçekleştirilmiştir. Şanlıurfa’nın beş ilçesinin kırsalında yaşayıp tarımda çalışan toplam 237 kadınla yüz yüze anket çalışması yapılarak araştırma toplanmıştır. Çalışmada, ev işleri sorumluluğunun tamamını kabullenen kadınların çoğunlukta olduğu saptanmıştır. Ücretlerin düşük olması, sosyal güvenliğin olmayışı ve çalışma koşullarının güçlüğü sebebiyle kadınların büyük bir bölümü tarımda çalışmaktan memnun değildir. Hem bitkisel hem hayvansal üretimde yoğun çalışan kadınların tarımsal bilgi kaynaklarına erişimi yok denecek kadar azdır. Tarım ve Orman Bakanlığı, diğer ilgili bakanlık ve kurumlar, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimler tarafından kırsal alana kadın odaklı hizmetlerin sayısı artırılmalı ve eşgüdümle hizmetler sunulmalıdır. Böylece kırsal alanda toplumsal değişmenin önü açılmış olabilir.
Referanslar
Akıncı Çötok, N. (2015). Toplumsal Cinsiyet Rolü Dâhilinde Kadına Şiddet Olgusuna Karşı Kadın Algısı. International Journal Of Social Sciences And Education Research, 1 (3), 778-790.
Aktaş, Y. (2007). Harran Ovası’nda Sulamanın Doğurduğu Sosyo Kültürel ve Çevresel Değişimlerin Tarımsal Yayım Açısından Çözümlenmesi. Harran Üni. Bilimsel Araştırma Projeleri (Yayınlanmamış Proje Raporu), Proje No: 491, Şanlıurfa
Alkan, H.I. (2019). Tarım Sektöründe Kadın Emeği. Çarşamba Ovası Gündoğdu ve Damlataş Köylerinde Fındık, Çeltik ve Sebze Üretimi Özelinde Bir İrdeleme. Ankara: Gazi Kitabevi
Anonim, (2008). T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü. Başbakanlık Kadın Statüsü Genel Müdürlüğü, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Kadına Yönelik Aile içi Şiddetle Mücadele Projesi: 15
Atış, F. (2010). Ebelik/ Hemşirelik 1. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine Ilişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Baş, L. (2019). Fındık Üretiminde Kadın Emeği: Fatsa Örneği (Master’s Thesis, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. 137s.
Bhasin, K. (2003). Toplumsal Cinsiyet “Bize Yüklenen Roller”. Kadınlarla Dayanışma Vakfı Yayınları, İstanbul
Dökmen, Z. Y. (2004). Toplumsal Cinsiyet, Sosyal Psikolojik Açıklamalar. Sistem Yayıncılık, İstanbul
Egelioğlu Cetişli N, Top ED, & Işık G. 2017. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dersini Alan Ve Almayan Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. Jul 14;25(2):104.
Eren Yalçın, G., Yazıcı, E., Öcal Kara, F., İpekçioğlu, Ş., & Yalçın, M. (2016). Tarımda İş Kazaları ve Hastalıkları. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, 2049-2056. (Tam Metin Bildiri)
Eroğlu, D. (2018). ‘‘Kırsal Alanda Toplumsal Cinsiyet İlişkileri’’ Sürdürülebilir Yaşam Penceresinden Yerel ve Kırsal Kalkınma Ed. G. Faik, B Murat. İstanbul: Özyeğin Üniversitesi Yayınları.45- 62.
FAO, (2011). Women in Agriculture, Closing the Gender Gap For Development. FAO Publications, 2011 (ISSN 0081-4539), 7-115.
Fazlıoğlu, A. (2002). Kadının Kırsal Kalkınmadaki Yeri: GAP Öneği. Türkiye V. Tarım Ekonomisi Kongresi, 18-20 Eylül, Erzurum, s.433-439
Gökçe, B., Kasapoğlu, A., Çabuk Kaya, N., & Güler, Z. (2010). Bölgesel Kalkınmanın Can Suyu: GAP- Karşılaştırmalı Sosyal ve Ekonomik Yapı Araştırması. GAP BKİ ve Sosyoloji Derneği Yayını, Ankara, 419s.
Güvenç, G., & Aktaş, V. (2006). Ergenlik Döneminde Yaş, Toplumsal Cinsiyet, Bireysel Ve İlişkisel Tutumlar, Benlik Değeri Ve Yaşam Becerilerine İlişkin Algı Arasındaki İlişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 21(57), 45-62.
Hablemitoğlu, Ş. (1996). Kırsal Ailede Kadının İş Modelleri Ve Kararlara Katılımı. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara, 162s.
Dinç Kahraman, S. (2010). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 3(1): 30-35.
Kahraman Yüce L, Kahraman A, Ozansoy Tunçdemir N, Akıllı H, Kekillioğlu A., & Özcan A (2014). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Algısı Araştırması. Turkish Studies (Elektronik), 9(2), 811 - 831.
Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar, İstanbul: Metis Yayınları.
Kaplan, N., & Tasa, H. (2022). Bireylerin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları İle Romantik Kıskançlıkları Arasındaki İlişki. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 678-691.
Karakaya, H . (2018). "Toplumsal Cinsiyet Algısı, Din Ve Kadın". Journal of Analytic Divinity 2/2 (June 2018): 36-62
Kirman, M. A. (2011). Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, 2. baskı, İstanbul, Rağbet Yay
Kutlar, İ., Kızılay, H., & Turhanoğulları, Z. (2013). Kırsal alanda kadınların işgücüne ve kararlara katılımını etkileyen sosyo ekonomik faktörlerin belirlenmesi: Burdur ili örneği. Akdeniz University Journal of the Faculty of Agriculture, 26(1), 27-32.
Likert, R. (1932). A technique for the measurement of attitudes. Archives of Psychology, Vol. 22, ss. 5-55.
Newbold, P., Carlstone, W. L. & Thome, B. M. (2012). Statistics For Business and Economics. London, England: Pearson Education.
Ülker, E.U. (2013). Kırsal Alanda Kadın Girişimciliğine Etki Eden Faktörler ve Tekirdağ İlinde Mevcut Durumun Belirlenmesi. Tekirdağ: Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
Öcal Kara, F., & Aktaş, Y., (2007). Şanlıurfa İli’nde Kadınların Tarımsal Yayım Çalışmasından Yararlanmasına Etki Eden Olumsuz Etkenler. Tarım Ekonomisi Dergisi 13 (2): 71-83.
Ökten, Ş. (2009). Toplumsal Cinsiyet Ve İktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Toplumsal Cinsiyet Düzeni. Journal Of International Social Research, 2(8).
Özvarış, S. B. (2007). Türkiye’de kadın ve sağlık. Sted Dergisi, 16(3): 7-8.
Özgün, Y., (2011)., Sosyalist Feminist Kolektif. 2011. “Ücretli-Ücretsiz Emek Kıskacında Kadın. Feminist Politika Özel Sayı Editör: Berrin Hatacıkoğlu, 12-13 Kasım 2011 Bildiri Kitabı, 320 s.
Semerci Özkan, S. K., & Sasman Kaylı, D. (2022). Kırsal Alanda Yaşayan Kadınların Söylemleri Üzerinden Kadınlık Kimliklerinin Kuruluşu- Manisa Örneği. Sosyoloji Dergisi, 43, 125-154.
Serinikli, N. (2018). Edirne Toplum Merkezlerinden Hizmet Alan Yoksul Kadınların Ekonomik Olarak Güçlenmesinde Kooperatiflerin Önemi ve Kooperatifleşmeye Karşı Tutumları. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 9 (1), 161-182 .
Sevinç, M.R., Kantar Davran, M., & Sevinç, G. (2017). Şanlıurfa’da Kırsal Kadınlar ve Miras Hakkı. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi Yıl: 4, Sayı: 12, Eylül 2017, s. 240-251
Şahinli, M.A., & Şahbaz, N. (2013). Tarımda Kadın İstihdamı: Sosyal Güvenlik Kurumuna Kayıtlılık Durumu Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2013(2), 85-103
Vefikuluçay, D., Zeyneloğlu, S., Eroğlu, K., & Taşkın, L. (2007). Kafkas Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Bakış Açıları. Hacettepe Üni. Hemşirelik Y.O. Dergisi, 14(2): 12-27.
Yılmaz, A. (2010), “Osmanlıdan Cumhuriyete: Kadın Kimliğinin Biçimlendirilmesi”, Çağdaş Türkiye Tarih Araştırmaları Dergisi, IX(20-21):191-212.
Yiğit, B., & Öcal Kara, F. (2023). “Tarımda Kadın Emeği: Şanlıurfa İli Örneği”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, (Issn:2630-631X) 9(77): 5034-5041.
Zeyneloğlu, S., & Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40: 409-420.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
