Peyzaj ve Rekreasyonel Potansiyelin Belirlenmesinde Gülez Yöntemi: Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı (Adıyaman) Örneği

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.24925/turjaf.v13i2.497-503.7411

Anahtar Kelimeler:

Adıyaman- Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı- Gülez Yöntemi- Rekreasyonel Potansiyel- Peyzaj

Özet

Nüfus artışı, hızlı ve plansız kentleşme ile birlikte kent içerisindeki yeşil alanlar başta olmak üzere diğer tüm doğal alanlar yapılaşma nedeniyle niteliğini kaybetmiş veya azalmıştır. Kentte yaşayan insanlar için bu alanların azalması ve niteliğinin ortadan kalkması rekreatif ihtiyaçların karşılanamamasına neden olmuştur. Bu durum kent içinde veya yakın alanlarındaki tabiat parklarının, mesire alanlarının ve ormanlık alanlarının daha kıymetli hale gelmesine imkan tanımıştır. Bu çalışmanın amacını, Adıyaman ili, Gölbaşı ilçesi sınırları içinde kalan Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı’nın Gülez yöntemine göre rekreasyonel potansiyelinin belirlenmesi oluşturmaktadır. Gülez yönteminde, rekreasyonel alanın peyzaj değeri, iklim değeri, ulaşılabilirlik durumu, rekreatif kolaylık ve olumsuz etkenlerin puanlandırılmasıyla rekreasyon potansiyeli hesaplanmaktadır. Bu hesaplamaya göre, Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı’nın rekreasyonel potansiyeli toplamda “67” puan alarak “yüksek” kategoride değerlendirilmiştir. Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı’nda gerçekleştirilen arazi çalışmaları sonucunda, yöntemde belirtilen bazı ögelerinin nitelik olarak eksik olduğu ve olumsuz etken ögelerinin oldukça fazla olduğu tespit edilmiştir. Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı’nın rekreasyonel faaliyet potansiyeli tespit edilenden daha fazladır. Sahadaki olumsuz etkenlerin azaltılmasıyla alanın rekreasyonel faaliyet potansiyelinin “19” puan daha artırılabileceği, bu sayede Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı’nın toplam puanın “86” olarak potansiyelinin “çok yüksek” sınıfına ulaşabileceği öngörülmektedir.

Referanslar

Akten, M. (2003). Isparta ilindeki bazı rekreasyon alanlarının mevcut potansiyellerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A (2), 115-132. https://doi.org/10.18182/tjf.74578

Aylan, K. F. & Ardıç Yetiş, Ş. (2021). Açık alan rekreasyon faaliyetlerinin destinasyon kıyaslaması bağlamında incelenmesi: Nevşehir ve Konya illerinin karşılaştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1279-1297. https://doi.org/10.17755/esosder.835328

Bahat, B. (2011). Altındere Vadisi Milli Parkı yaylalarının milli park yönetimi açısından değerlendirilmesi olanakları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Bilim ve Teknoloji Enstitüsü.

Büyük, Ö. & Kömürcü Sarıbaş, S. (2021). Açık alan rekreasyonu olarak geçmişten günümüze etkinlikler. (Ed. Ü. Gaberli ve Y. Yağmur). Açık ve kapalı alan rekreasyonu içinde (213-234 ss.) Ankara: Nobel Yayınevi.

Çavuş, A. & Aker, P. (2021). Turgut Özal Tabiat Parkı’nın Rekreasyonel Potansiyelinin Belirlenmesi. Turizm Akademik Dergisi, 8 (1), 193-212.

Eğilmez, Ç. & Tel, A. Z. (2016). Gölbaşı Gölleri Havzası’nın (Adıyaman) vejetasyonu. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 9(2), 33-50. https://bibad.gen.tr/index.php/bibad/article/view/287

Göker, G. & Ünlüönen, K. (2019). Açık alanda yapılan doğa temelli rekreatif etkinlikler ve destinasyon markalaşması: Ilgaz Dağı Milli Parkı örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(70), 774-789. https://doi.org/10.17755/esosder.456817

Gül, S. & Yılmaz, A. (2019). Samsun şehri kıyı şeridinin rekreasyon potansiyelinin Gülez’in açık hava rekreasyon potansiyelinin değerlendirilmesi yöntemi ile belirlenmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 17(2), 318-344. https://doi.org/10.33688/aucbd.567426

Gülez, S. (1990). Ormaniçi rekreasyon potansiyelinin saptanması için geliştirilen bir değerlendirme yöntemi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 40(2), 132-147. https://doi.org/10.17099/jffiu.92887

https://www.accuweather.com/tr/tr/golbasi/1301559/air-quality-index/1301559

Orman Kanunu. (1956).

Özçalık, M. & Kumru, S.N. (2019). Kapiçam Tabı̇at Parkı’nın Gülez yöntemı̇ne göre rekreasyon potansı̇yelı̇nı̇n belı̇rlenmesı̇. Turkish Journal of Forest Science, 3(2): 129-141. https://doi.org/10.32328/turkjforsci.585169

Sandıkçıoğlu, M. & Uzun, A. (2023). Gölbaşı Havzası turbalıklarının alansal ve zamansal değişimi. Adıyaman/Türkiye. Coğrafi Bilimler Dergisi, 21(2), 277-305. https://doi.org/10.33688/aucbd.1279642

Sü Eröz, S. & Aslan, E. (2017). Istranca (Yıldız) ormanlarının rekreasyon potansiyelinin Gülez metodu ile değerlendirilmesi. Kesit Akademi Dergisi, 3(9), 83-107. https://doi.org/10.18020/kesit.1180

Tarım ve Orman Bakanlığı. (2023). Temel Kavramlar (https://www.tarimorman.gov.tr/DKMP/Menu/34/Temel-Kavramlar).

Tarım ve Orman Bakalığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. (2023). Korunan Alanlar (Genel) İstatistikleri Raporu.

Yılmaz, H., Karaşah, B. & Erdoğan Yüksel E. (2009). Gülez yöntemine göre Kafkasör kent ormanının rekreasyonel potansiyelinin değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 10 (1), 53-61.

Yayınlanmış

2025-02-28

Nasıl Atıf Yapılır

Vural, E. (2025). Peyzaj ve Rekreasyonel Potansiyelin Belirlenmesinde Gülez Yöntemi: Gölbaşı Gölleri Tabiat Parkı (Adıyaman) Örneği. Türk Tarım - Gıda Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 13(2), 487–496. https://doi.org/10.24925/turjaf.v13i2.497-503.7411

Sayı

Bölüm

Araştırma Makalesi