Diyarbakır İli Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Durum Analizi

Özet

Bu araştırma, Diyarbakır ilinde faaliyet gösteren süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özelliklerinden, işletme bilgileri, bakım ve yetiştiricilik uygulamaları, üretim değerleri ile süt ve süt ürünlerinin pazarlanması durumlarını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma kapsamında, Diyarbakır merkez ilçeler dâhil olmak üzere toplam 17 ilçede bulunan 25 baş ve üzeri toplam 192 adet sığırcılık işletmesi ziyaret edilerek, işletme sahipleriyle yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlarına göre, yöredeki işletmelerin %90‘ı aile işletmesi, %7'si kooperatif ve %3'ü ise büyük kapasitedeki modern oluşmaktadır. Mevcut sığır ırklarının %63‘ü kültür ırkı, %25‘ni kültür ırkı melezleri ve %12‘si ise yerli ırklardan oluşmaktadır. İl genelinde işletmelerdeki hayvan varlığını %59,7‘sini inek, %11,8'si düve, %17,9'unu buzağı, % 8,2‘sini dana ve %2,4‘ünü boğa oluşturmaktadır. İşletme başına ortalama büyükbaş hayvan sayısı 46,7 baş ve ortalama sağmal inek sayısı ise 27,8 baş olarak hesaplanmıştır. Barınakların %3'ü açık, %8'i yarı-açık ve %89'u ise kapalı ahır olduğu tespit edilmiştir. İşletmelerin %56'sının arazi varlığı 50 dekarın altında bulunmuştur. İşletmelerin %92'sinin sığırcılıktan elde ettikleri gelirlerin yetersiz olduğunu, %86‘sı ise sığırcılık yapmaktan memnun olmadıklarını beyan etmişlerdir. İşletmelerin sadece %23'ünün suni tohumlama yaptığı tespit edilmiştir. İşletmelerin %71‘inde elle ve %29‘unda makine ile sağım yapıldığı ve üretilen sütün sadece %6'sının süt fabrikasına satıldığı saptanmıştır. Bu araştırma Diyarbakır ili merkez ilçeye bağlı köy ve beldelerdeki sığır işletmeleri hakkında önemli bir veri tabanı oluşturması açısından önemli bir çalışmadır.