Dâhilde İşleme Rejimi Teşvik Sisteminin Bitkisel Yağ Endüstrisinde Uygulanması: Türkiye Örneği

Özet

Bu çalışma, bitkisel yağ üretimi ve dış ticareti yapan işletmelerde dâhilde işleme rejiminin uygulanabilirliği ve etkilerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla 26 bitkisel yağ işletmesine yüz yüze ve/veya posta yoluyla anket uygulanmıştır. Anket çalışmasının yanında yağlı tohum ve bitkisel yağlara ait üretim, ihracat ve ithalat verileri yardımcı veri olarak kullanılmıştır. Verilerin analizinde frekans tabloları, yüzde oranlar kullanılmıştır. Ayrıca sektörün güçlü ve zayıf yönleri ile sektördeki fırsat ve tehditlerin belirlenmesi amacıyla GZFT analizi ve bazı değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla korelasyon analizi kullanılmıştır. Ankete katılan 25 işletmenin (%96) dâhilde işleme rejiminden faydalandığı belirlenmiştir. Dâhilde işleme rejiminin uygulanmasıyla birlikte işletmelerin hammaddeyi kolay ve ucuz temin eder olduğu, kapasite kullanım oranının arttığı, pazar payı ve ihracat değerlerinin arttığı belirlenmiştir. Ayrıca, bitkisel yağ sanayindeki önemli gider kalemlerinden biri hammadde olup, en önemli sorunların hammaddenin kalite ve miktarındaki yetersizlik ve girdi fiyatlarındaki yükseklik olduğu tespit edilmiştir.