Etlik Piliç Üretiminde Beslemenin Çevre Kirletici Emisyonlar Üzerine Etkisi

Özet

Çevre kirliliği; çeşitli madde ve enerji artıklarının insan faaliyetleri sonucu etrafa yayılması (emisyonu) ve normal ekolojik dengenin bozulması olarak tanımlanır. Hayvansal üretim, bu emisyonun önemli derecede artmasını sağlayan ve ilk sıralarda yer alan insani faaliyetlerden bir tanesidir. Ruminantlar, hayvansal üretimin çevre kirletici emisyon üzerine olan etkilerinde önemli bir paya sahip olmakla beraber; kanatlı hayvan yetiştiriciliğinin ve bunun içerisinde etlik piliç üretiminin etkileri de dikkate alınmaya değerdir. Tüm hayvancılık alanlarında olduğu gibi bu alanda da çevre kirletici emisyon üzerine doğrudan etki eden temel etmen beslemedir. Etlik piliçlerin yüksek düzeydeki besin madde ihtiyaçları ve bu besin maddelerini içeren yemlerin üretim süreçleri; sera gazı, azot ve fosfor emisyonunun artmasına neden olurken; buna bağlı olarak da hava, toprak ve su kirliğinin çoğalmasına yol açarlar. Yem ham protein ve amino asit düzeylerinde değişimlerin yapılması veya bazı yem katkı maddelerinin kullanılması, etlik piliç üretiminden kaynaklanan emisyon değerini etkilemektedir. Bunun yanında yemlerin hayvana sunuluş şekillerinin de yine bu emisyon değerleri üzerine etkisi bulunmaktadır. Bu etkiler dikkate alındığında etlik piliç üretiminden kaynaklanan emisyon değerlerinin azaltılması mümkün gözükmektedir. Bu derlemede, etlik piliçlerin beslenmesinin çevre üzerine etkileri; yem üretimi, gübre ile besin madde salınımı, yemin sunuluşu ve formu ile emisyonun ilişkisi yönünden irdelenmiş; bunlara paralel olarak da çözüm önerileri verilmiştir.