Tokat-Kazova‘da Mısır Yetiştiriciliğinde Ekim Kalitesinin Değerlendirilmesinde İstatistiksel Proses Kontrol Yaklaşımı

Özet

Bu çalışmada, Tokat/Kazova‘da yer alan 10 farklı üreticinin arazilerinde, dane mısır yetiştiriciliğinde uyguladıkları ekim işleminin kalitesinin, İstatistiksel Proses Kontrolü ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ekim işleminin kalitesinin belirlenmesinde; tarla filiz çıkış derecesi, sıra üzeri bitki dağılımı ve ekim derinliği düzgünlüğü kullanılmıştır. Sıra üzeri bitki dağılım düzgünlüğü için kabul edilebilir bitki aralığı, ikizlenme oranı ve boşluk oranı belirlenmiştir. Deneme alanlarında tarla filiz çıkış derecesi, %59,60 (D arazisi) ile %93,13 (B arazisi) değerleri arasındadır. Deneme alanlarında kabul edilebilir bitki aralığı, ikizlenme oranı ve boşluk oranı değerleri sırasıyla %65,56 - %90,24, %4,02 – 15,69 ve %5,11 – %12,91 arasında değişmektedir. Sıra üzeri bitki dağılım düzgünlüğü parametrelerine göre yapılan değerlendirmede, deneme alanlarında yapılan ekim işleminin genel olarak ‘Orta‘ ve ‘Yetersiz‘ olduğu sonucuna varılmıştır. Benzer şekilde, sıra üzeri bitki dağılımı ve ekim derinliği düzgünlüğünün İstatistiksel Proses Kontrolü yöntemine göre hazırlanan bireysel ortalama ve hareketli aralık kalite grafikleri de ekim sürecinin kontrol altında olmadığını göstermiştir. Bu sonuçlara göre, sürdürülebilir tarımsal üretim için ekim işleminin kalitesini olumsuz yönde etkileyen faktörlerle ilgili önlem alınması gerekmektedir.