Türkiye‘de Sürdürülebilir Mera Islahı Olanakları

Özet

Türkiye‘nin mevcut doğal çayır-mera alanları ile yem bitkileri ekim alanlarından üretilen toplam kaba yem 73,7 milyon büyük ve küçükbaş hayvan varlığının kaba yem gereksinimini karşılayamamaktadır. Türkiye‘de 14,6 milyon hektar doğal çayır-mera alanı bulunmaktadır. Bu alanın büyük çoğunluğunun ot verimi ve kalitesinin artırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması için ıslahı gereklidir. Bu alanların ıslahı için toplamda 45,6 milyar TL bütçeye ve yıllık bakım için ortalama 4 milyar TL‘ye ihtiyaç olduğu hesaplanmıştır. 4342 sayılı Mera Kanunu ile birlikte başlatılan Mera Islah ve Amenajman Projeleri ile bugüne kadar ıslah edilen mera alanları oldukça yetersizdir. Ayrıca, ıslah edilen mera alanlarının otlatılmasında mera idaresinin teknik kurallarına uyulmamasından dolayı yapılan ıslah işlemi sürdürülebilir olmamaktadır. Mevcut bütçe kaynaklarının yeterli olmaması ve devlet imkânları ile mera ıslahının uzun yıllar sürecek olması nedeniyle sürdürülebilir mera ıslahında yeni bir bakış açısına, politika değişikliğine ihtiyaç vardır. Bu çalışmada Türkiye meralarının etkin ıslahı ve sürdürülebilir kullanımı için bazı ıslah ve kullanım modelleri tartışılmıştır. Yapılan öneri ile kıraç meralardan 1000 dekardan taban meralarda 500 dekardan daha büyük orta malı meraların özel sektöre kiralanarak “ıslah et-işlet” sistemiyle ıslah edilmesi ve özel sektör tarafından ıslah edilen alanın ¾‘ünün ıslah eden özel sektör, ¼‘ünün ise meranın tahsisli bulunduğu köydeki hayvan sahipleri tarafından kullanımın sağlanması önerilmiştir. Kıraçta 1000 dekar, tabanda 500 dekardan küçük alana sahip mera alanlarının ise tahsisli bulundukları yerleşim yerindeki Mera Yönetim Birliklerine kiralanarak ıslahı ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması önerilmiştir. Mera Yönetim Birliklerinin ıslah amaçlı kiralamaya istekli olmadığı durumlarda mera alanının büyüklüğüne bakılmaksızın meranın özel sektöre kiralanması önerilmiştir.