Denizli İlinde Kekik Üretiminin Fonksiyonel Analizi
DOI:
https://doi.org/10.24925/turjaf.v12i1.7-14.6010Anahtar Kelimeler:
Kekik - Marjinal Verim - Marjinal Ürün - Etkinlik - Ekonometrik AnalizÖzet
Bu çalışmada, Denizli ili tarım işletmelerinde kekik üretiminin ekonometrik analizinin yapılması amaçlanmıştır. Araştırmada kullanılan veriler Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemi’ne göre belirlenen 82 adet tarım işletmesinde yüzyüze anket uygulamasıyla elde edilmiştir. Araştırma bulguları birim alandan ortalama 95,10 kg verim elde edebilmek için dekar başına; 10.296 adet fide, 8,93 cc zirai mücadele ilacı, 52,34 kg kimyevi gübre, 16,57 lt mazot, 4,49 saat makine işgücü ve 17,84 saat işgücüne gereksinim duyulduğunu ortaya koymuştur. Bu çalışmada kekik üretim miktarı ile; fide sayısı, kimyevi gübre, tarımsal mücadele ilacı ile üretimin tamamında kullanılan makine çekigücü ile mazot miktarı, işgücü kullanım miktarı ve üretim alanı arasındaki ilişkiler Cobb-Douglas tipi üretim fonksiyonu yardımıyla analiz edilmiştir. Hazırlanan tahmin denklemine ilişkin determinasyon katsayısı 0,89 olup %1 düzeyinde önemli bulunmuştur. Tahmin denkleminde yer alan değişkenlerden tarımsal mücadele ilacı kullanımı ve mazot kullanımına ait faktörlerin üretim elastikiyeti katsayılarının negatif, fide sayısı, kimyevi gübre miktarı, işgücü ve üretim alanı değişkenlerine ilişkin üretim elastikiyeti katsayılarının pozitif karakterli olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışma kekik üretim miktarına ilişkin oluşturulan tahmin denkleminde yer alan faktörlerin üretim elastikiyeti katsayıları toplamının (∑βi)1,12 olması nedeniyle ölçeğe artan getirinin söz konusu olduğunu göstermiştir. Üretim fonksiyonunda yer alan değişkenler arasında marjinal etkinlik katsayısı 1’in üzerinde olan değişkenler üretim alanı (3,20) ve gübre faktörü (1,33) olarak tespit edilmiştir. Araştırma bulguları kekik üretiminde gübre miktarı ve üretim alanı girdileri dışında kalan diğer üretim faktörlerinin etkin kullanılmadığını ortaya koymuştur.
Referanslar
Al-Baqain R, Nasr R. (2004). Economics of Thyme Production Under Plastic Houses in Jordan. Bulg. J. Agric. Sci., 10(6): 691-697.
Almansour BM, Ali GA. (2021). Economic Analysis of Thyme (Origanum Syriacum) Production for Smallholder Farmers. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, Volume 923, 2021 Second International Conference for Agricultural Science 29-30 September 2021, Muthanna, Iraq (VIRTUAL), (Vol. 923, No. 1, p. 012001). IOP Publishing.
Altunel T. (2012). Odun Dışı Orman Ürünlerinin Toplayıcı/Üretici Açısından Sosyoekonomik Önemi. Istanbul University. Journal of the Faculty of Forestry. 62(1):85-99.
Aslan O, Gül M. (2017). Economic Structure and the Problems of Thyme Producer Farms in Denizli. International Journal of Social and Economic Sciences, 7(1): 64-69.
Beattie BR, Taylor CR. (1987). The Economics of Orıduction, John Wiley and Sons Inc., New York. USA.
Beattie BR, Taylor CR, Watts MJ. (2009). The Economics of Production (Second Edition). Krieger Publishing Company, 299 pp.
Çelik AD, Gül A. (2019). Hatay İlinde Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Piyasası ve Geliştirilmesi İmkanları, Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(5): 1127 - 1133.
Çiçek A. (1990). Tokat İli Kazova Bölgesinde Şekerpancarı Üretimi ve Üretim Girdilerinin Ekonometrik Analizi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 134 s. Adana.
Çiçek A, Erkan O. (1996). Tarım Ekonomisinde Araştırma ve Örnekleme Yöntemleri. GOP Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 12, Ders Notları Serisi No:6, 118 s. Tokat.
Dawson PJ, Lingard J. (1982). “Management bias and returns to scale in a Cobb-Douglas production function for agriculture”. European Review of Agricultural Economics, 9(1): 7-24.
Dillon JL. (1966). The Analysis of Response in Crop and Livestock Production. Permagon Press: New York. USA.
Doll JP, Orazem F. (1984). Production Economics Theory with Applications, John Wiley and Sons Inc., New York. USA.
Dumitru EA, Berevoianu RL, Muscalu A, Tudora C. (2020). Estimating the Economic Efficiency of Medicinal Crops. Scientific Papers: Management, Economic Engineering in Agriculture & Rural Development, 20(3): 223-228.
Green SB, Salkind NJ, Akey TM. (2000). Using SPSS For Windows, Analyzing and Understanding Data. Second Edition. Prentice Hall Inc., Upper Saddle River. 430 pp. New Jersey. USA.
Gujarati DN, Porter D. (2014). Temel Ekonometri. Literatür Yayıncılık. (5.Basımdan Çeviri). 915 s. İstanbul, Türkiye.
Gül M, Aslan O, Sirikçi BS (2014). Determining the Costs, Production Inputs and Profit of Thyme Production Enterprises in Denizli province of Turkey. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 17 (4): 562-569.
Gürler ZA. (1996). Tarımsal Üretim Ekonomisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Tokat.
Hayami Y. (1970). On the use of the Cobb-Douglas production function on the cross-country analysis of agricultural production. American Journal of Agricultural Economics, 52(2), 327-329.
Heady EO, Dillon JL. (1961). Agricultural Production Functions. Iowa State Universty Press, Ames, 667 s. Iowa. USA.
Heady OE, Dillon J L. (1966). Agricultural Production Functions. Iown State University Press. USA.
Ibishi L, Musliu A. (2021). Impact of MAPs on Improving the Socio-Economic Situation of Rural Families in Kosovo. Journal of Agriculture and Environment for International Development (JAEID), 115(2): 39-50.
Imami D, Ibraliu A, Fasllia N, Gruda N, Skreli E. (2015). Analysis of the Medicinal and Aromatic Plants Value Chain in Albania. Gesunde Pflanzen, 67(4): 155-164.
Kamanga BC, Kanyama-Phiri G, Minae S. (2000). Maize Production Under Tree-Based Cropping Systems in Southern Malawi: A Cobb-Douglas Approach. AfricanCrop Science Journal, 8(4): 429-440.
Kan Y, Fidan A, Bilginer, SA. (2018). IPARD Programı Desteklerinin Alternatif Üretim Modeli Uygulaması, Kütahya Örneği. (Erişim: https://kutahya.tkdk.gov.tr/Duyuru. aspx?Id=4410. Erişim Tarihi: 11.11.2022)
Karagölge, C. (1973). Arazi tasarruf şekillerine göre erzurum ilindeki tarım işletmelerinin ekonometrik analizi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: Ankara.
Karlı B, Demir Z, Dalgıç A. (2020). Denizli İlinde Kekik Üretimi Yapan İşletmelerin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Sorunları. SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2): 151-160.
Karlı B, Demir Z, Gül M, Kadakoğlu B. (2021). Economic Analysis of Thyme Production: A Case Study of Denizli Province, Turkey. International Journal of Agriculture Forestry and Life Sciences, 5(1): 59-64.
Karkacıer O. (2001). Tarım Ekonomisi alanına ilişkin fonksiyonel analizler ve bu analizlerden çıkartılabilecek bazı kantitatif bulgular. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:49, Ders Notları Serisi No:26, 73 s. Tokat.
Khesht MA, Jafari H, Alizadeh K. (2021). The Impact of Cultivation of Medicinal Plants on the Economic Income of Rural Settlements Case Study of Kalat City Villages. Propósitos y Representaciones, Mar. 2021, Vol. 9, SPE(2), e957.
Kılıçbay A. (1996). Ekonometrinin Temelleri. İstanbul Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
Kinsella AM. (1993). Cost and Return Analysis for Producing Sage and Thyme for Processing (Doctoral dissertation, Oklahoma State University). 53 s. Illinois, USA.
Kip E, İşyar Y. (1976). Basit Ve Çoklu Regresyon Analizlerinin Zirai Ekonomi Problemlerine Uygulanması, Atatürk Üniversitesi Yayınları No:460, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum.
Köksal Ö, Güneş E, Özer OO., Özden M. (2010). Analysis of Effective Factors on İnformation Sources at Turkish Oregano Farms. African Journal of Agricultural Research, 5(2): 142-149.
Mobtaker HG, Keyhani A, Mohammadi A, Rafiee S, Akram A. (2010). Sensitivity analysis of energy inputs for barley production in Hamedan Province of Iran. Agric Ecosyst Environ, 137(3-4):367- 372.
Nasr RE, Yousef MA, Tadros MJ. (2011). Technical Efficiency of Medicinal and Herbal Plant Farms in Jordan. Jordan Journal of Agricultural Sciences, 7(3): 508-517.
Neill RJ. (2003). Production and Production Functions: Some Implications of A Refinement to Process Analysis. Journal of Economic Behaviour & Organization, 51(4): 507-521.
Okan T, Şafak İ. (2004). Akhisar Yöresindeki Kekik ve Tütün Üretiminin Ekonomik Açıdan Karşılaştırılması. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 54(1): 187-205.
Özçelik A. (1989). Ankara Şeker Fabrikası civarındaki seker pancarı yetiştiren tarım işletmelerinde şeker pancarı ile buğday için fiziki üretim girdileri ve üretimin fonksiyonel Analizi A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No:1113, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler, 53 s. Ankara.
Özdemir FF. (1998). Kekik Bitkisinin Ege Bölgesinde Üretilmesi, Toplanması, İşlenmesi, İç ve Dış Pazarlaması Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 207 s. Ankara.
Rafiee S, Mousavi Avval SH, Mohammadi A. (2010). Modeling and sensitivity analysis of energy inputs for apple production in Iran. Energy, 35(8): 3301- 3306.
Semerci A. (2022a). Tarımsal Üretimde Kaynak Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi: Yağlık Ayçiçeği (Helianthus annuus, L.) Üretimi Örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 9(2): 263-281.
Semerci A. (2022b). Yağlık Ayçiçeği (Helianthus annuus, L.) Üretiminde İşletme Büyüklük Gruplarına Göre Girdi Kullanım Etkinliğinin Analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 9(2): 227-243.
Singh G, Singh S, Singh J. (2004). Optimization of energy inputs for wheat crop in Punjab. Energy Conversion and Management, 45 (3): 453-465.
Tanrıöver N, Genç YK. (2005). Cobb-Douglas Üretim Fonksiyonu Üzerine Bir Genelleme. V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu. İstanbul Ticaret Üniversitesi, 25-27 Kasım 2005, İstanbul.
Tuna Y. (1993). The economical results of the productivity growth in the agriculture: an evaluation about Turkey. Productivity Journal. MPM Publication No. 487(13):26-41.
TOB. (2020). Kekik Fizibilite Raporu ve Yatırımcı Rehberi. (Erişim: https://www.tarimorman.gov.tr/SGB/TARYAT/ Belgeler/Projeler/Kekik+Fizibilite+Raporu+ve+Yatirimci+Rehberi.pdf , Erişim Tarihi: 07 Haziran 2022)
TOB. (2022). Denizli İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2022 Yılı Brifing Raporu.
TÜİK. (2022). Dış Ticaret İstatistikleri. (Erişim: https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/disticaret.zul?param1=25¶m2=0&sitcrev=0&isicrev=0&sayac=5802 Erişim Tarihi: 16 Ağustos 2022).
Ulveling EF, Fletcher LB. (1970). A Cobb-Douglas production function with variable returns to scale. American Journal of Agricultural Economics, 52(2): 322-326.
Vural H, Turhan Ş. (2011). Bursa İlinde Şeftali Üretiminin Ekonometrik Analizi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(2): 1-6.
Yamane T. (1967). Elementary Sampling Theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice- Hall, Inc., 405 s. USA.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
