Türkiye’deki Klasik Hünkâri Güvercinlerinin Tanıtımı ve Morfolojik Olarak Tanımlanması
DOI:
https://doi.org/10.24925/turjaf.v12i1.22-32.6314Anahtar Kelimeler:
Hünkâri Güvercini- Levene F testi ve Student t testi- Gövde işlemeli- Kanat İşlemeli- Gül- Tepe- PaçaÖzet
Klasik Hünkâri güvercini, Türkiye’nin en önemli süs ve sergi güvercini ırklarından biridir. Bu çalışmanın amacı, Hünkâri ırkını tanıtmak ve morfolojik özelliklerini incelemektir. 100 bireyde vücut uzunluğu, gaga uzunluğu, kanat açıklığı, tarsus, orta parmak uzunluğu, göğüs genişliği, kuyruk uzunluğu ölçülmüş, canlı ağırlık belirlenmiştir. Cinsiyetler arasındaki morfometrik farkların istatistiksel analizi için, ölçüm verilerine Bağımsız Örnekler t sınaması kapsamında Varyansların Eşitliği İçin Levene F sınaması ve Ortalamaların Eşitliği İçin Student t sınaması uygulanmıştır. Ayrıca Hünkâri yetiştiricileri ile yapılan görüşmelerde bu kuşlarda aranan morfolojik özelliklere ilişkin notlar alınmıştır. Klasik Hünkâri güvercinleri, küçük yapılı güvercin ırklarındandır. Dişi ve erkek Hünkâri bireylerinin gagalarının uzunluk ölçümleri dışındaki ölçülen niceliklerinin varyanslarında istatistiksel açıdan önemli bir fark belirlenmemiştir. Öte yandan vücut uzunluğu, kanat açıklığı, göğüs genişliği, kuyruk (telek) uzunluğu ve ergin canlı ağırlıklarının ortalamaları bakımından dişilerin değerleri erkeklere göre istatistiksel açıdan daha düşüktür (P≤0,05). Hünkârinin başının arkasındaki iğne tepesi ve orta boyla kısa arası gagası, göğsündeki gösterişli gül (fırfır) ve oldukça gür paçalı ayakları, tipik özelliklerindendir. Uluslararası literatürde beyaz gövdeye kanat ve kuyruk işlemeli olanlar satinette olarak bilinir; gövde işlemelilerine ise blondinette denir. Hünkâri güvercinleri hem tarihsel ve kültürel önemleri hem de günümüzde güvercin hobisini yapan kişileri renk, desen ve tipleri ile adeta büyülemeleri nedeniyle ve gelecek kuşakların da bu hayvanlardan hobi amaçlı olarak yararlanabilmeleri için korunup yaşatılmalıdır.
Referanslar
Anonim a, tarihsiz. Classic frill standard. The National Classic Oriental Frill Club. http://www.classicoldfrill.org (erişim: 16.05.2020)
Anonim b, tarihsiz. Muğla güvercin kitapçığı. https://www.mugla.bel.tr/uploads/sayfatr/guvercin_kitapcigi.pdf (erişim: 10 Mart 2018)
Atasoy, F., Erdem, E., & Hacan, Gücüyener Ö. (2013). Ankara ilinde yetiştirilen taklacı güvercinlerde (Columba livia domestica) morfolojik özelliklerin belirlenmesi. Ankara Universitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 60, 135-143.
Balcı, F., Ardıçlı, S., Alpay, F., Dinçel, D., Soyudal, B., & Er, E. (2018). The determination of some morphological characteristics of Bursa Oynarı pigeon breed. Universitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 65, 349-355.
Biray, B. (2020). Mitochondrial DNA analyses of domestic pigeon breeds (Columba livia domestica) in Turkey. A Master of Science thesis submitted to the Graduate School of Natural and Applied Sciences of Middle East Technical University (METU) May 2020, Ankara, Türkiye.
Britannica. (2023). Domestic pigeon. https://www.britannica.com/animal/domestic-pigeon; (erişim: 26.08.2023).
Erdem, H., Konyalı, C., & Savaş, T. (2018). Edremit Kelebek güvercinlerinin morfolojik karakterizasyonu. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 6, 93-100.
Fulton R. (1876). The illustrated book of pigeons. Cassell Petter & Galpin, ND.
Lyell, J. (1887). Fancy pigeons. Simithsonian Institute Libraries (orijinal baskının taramasını yayınlayan), Third Edition, Londra.
Maghin, F. (1920). The oriental Frill. Second Edition, Smithsonian Institution Libraries. The Midland Counties Herald Limited Press, Birmingham.
Özbaşer, F. T., Atasoy, F., Erdem, E., & Güngör, İ. (2016). Filo güvercinlerinde (Columba livia domestica) bazı morfolojik özellikler. Ankara Universitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 63, 171-177.
Özbaşer, F. T., Erdem, E., Gürcan, E. K., & Soysal, M, I. (2021). The morphological characteristics of the Muradiye Dönek pigeon, a native Turkish genetic resource. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 68(2), 107-112.
Richter von, J. F. (1884-1886). Illustrirtes Mustertauben-Buch: Druck und Verlag, biodiversitylibrary.org/page/40366609, Hamburg.
Savaş, T., Konyalı, C., Tölü, C., Daş, G., & Yurtman, I. Y. (2008). Zusammenhang zwischen Kopf-Schnabelmorphologie und Futter-aufnahmeverhalten sowie Jungenaufzucht bei einer kurz-schnäbligen Taubenrasse. Archiv für Geflügelkunde, 72, 90-96.
Savaş T., & Erdem, H. (2021). Türkiye güvercin yetiştiriciliğinde “ırk” sorunu üzerine (On the problem of “breed” in pigeon breeding of Turkey). International Journal of Poultry - Ornamental Birds Science and Technology, 2(1), 23-29.
Sell, A. (1995). Tauben: Züchten mit System. Verlag Haus Reutlingen Oertel uınd Spörer.
Shapiro, M. D., & Domyan, E. T. (2013). Domestic pigeons. Current Biology, 23(8), R302–R303. doi:10.1016/j.cub.2013.01.063
Soysal, M. İ., Gürcan, E. K., Alter, K., Akar, T., & Genç, S. (2011). Trakya’da yetiştirilen Trakya Makaracı güvercin ırkının çeşitli morfolojik özelliklerinin saptanması. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8, 61-66.
Türkes, M. (2023, 5 Ocak). Anadolu güvercinleri: Bir tarihsel ve kültürel biyoçeşitlilik örneği. Yeşil Gazete, Yeşil Köşe, 5 Ocak 2023. https://yesilgazete.org/anadolu-guvercinleri-bir-tarihsel-ve-kulturel-biyocesitlilik-ornegi/
Türkeş, M., & Gündüz, S. (2021a). Klasik Manisa Hünkârisi güvercinleri: Tarihçe ve sınıflandırması. Kebigeç, 51, 327-326.
Türkeş, M., & Gündüz, S. (2021b). Classification and ideal standards of the Manisa’s Classic Honcheria (Oriental Frill) pigeons. Presented at Proceedings of the Second International Congress of the Turkish Journal of Agriculture – Food Science and Technology, 2021b, 71.
Üçtepe, A. (2011). Güvercinlerde takla davranışı ile beyin morfolojisi ve histolojisi arası ilişkiler. ÇOMÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 46 s.
Üneri, S. (2017). Sultan güvercini Hünkâri, ‘Klasik’ Hünkâri güvercin ırkı hakkında araştırma ve inceleme. Chiviyazıları Yayınevi, İstanbul.
Wright L. (1879). Practical pigeon keeper. Cassell, Petter, Galpin & Co, New York.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
