Türkiye‘de Kültür Mantarı Sektörünün Durumu ve Geleceğine Bakış

Özet

Türkiye‘de 1960‘lı yıllarda başlayan kültür mantarı üretimi, 1990‘lı yıllardan itibaren ticari olarak değer kazanmış ve bu tarihten itibaren ticari bir sektör olarak gelişmeye başlamıştır. 1973 yılında 80 ton olan Türkiye kültür mantarı üretim miktarı, 2014 yılında 45.000 tona yükselmiştir. Türkiye'de kültür mantarı üretimi ve tüketiminde hızlı bir değişim ve gelişme söz konusudur. Bu çalışmanın amacı dünyada ve Türkiye‘de kültür mantarı üretiminin mevcut durumunu, Türkiye‘deki mantar sektörünün sorunlarını ve bu sorunlarla ilgili alınması gereken tedbir ve çözüm yollarını ortaya koymaktır. Çalışmada, Türkiye‘nin mantar üretim bölgelerindeki mantar işletmelerinde yapılan incelemelerden elde edilen veriler ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO), Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) ve Antalya İhracatçılar Birliği (AİB)‘ne ait ikincil veriler ile yerli ve yabancı yayınlardaki veriler kullanılmıştır. Türkiye‘de kültür mantarı üretiminde Akdeniz Bölgesi (%61,5), tüketimde ise Marmara Bölgesi (%40) birinci sırada yer almaktadır. Bu çalışmada İç Anadolu Bölgesi‘nde de kültür mantarı ve kompost üreten büyük işletmelerin kurulduğu belirlenmiştir. Kültür mantarı sektöründe teknolojiyi kullanarak üretim yapan işletme sayısı artmakta ve üretimin %15-20‘si 2000 m2 ve üzeri üretim alanına sahip olan büyük işletmelerden sağlanmaktadır. Son yıllarda özellikle Pleurotus ostreatus gibi farklı mantar türlerinin üretiminde ciddi bir artış söz konusudur. Ayrıca mantar üretiminde İyi Tarım Uygulamaları giderek yaygınlaşmaktadır. Türkiye'de mantar sektöründeki büyümenin devam etmesi ve sektörün sorunlarının çözümü için hem mevzuatlarda gereken düzeltmelerin yapılmasına hem de Üniversite ve kamu araştırma kuruluşlarında mantar üretimi ile ilgili araştırmalara öncelik ve destek verilmesine ihtiyaç vardır.