Yem Fabrikalarında Uygulanan Teknolojik İşlemlerin Karma Yem Besin Maddesi İçeriklerine Etkisinin Belirlenmesi ve Kalite Kritik Noktaları Oluşturulması

Özet

Bu çalışmada, karma yem fabrikalarında hazırlanan yemlerin kalitesinin üretimden önce belirlenmesi için kalite kritik noktalarının oluşturulması amaçlanmıştır. Bunun için, karma yem üretiminde kalite kontrol noktalarının oluşturulması ve bu noktaların sürekli denetlenmesi gerekmektedir. Yaptığımız çalışma ile, karma yem üretiminde kullandığımız hammaddelerin kalitesini (yem besin maddesi içeriklerini) belirleyip daha sonra yem fabrikalarında karma yemde önemli teknolojik değişime sebep olan; değirmen, mikser, melasiyer, tavlama, pelet presi, soğutucu ve paketleme bölümlerinde kalite kritik noktaları oluşturulmuştur. Söz konusu bölgelerden 4 farklı karma yemden (bıldırcın yemi, yumurtacı, süt sığırı ve besi karma yemi) numune alınmıştır. Çalışma özel bir yem fabrikasında gerçekleştirilmiştir. Öncelikle bu karma yemlere ait bilgisayarda formülasyon programı ile rasyonlar hazırlanmıştır. Daha sonra belirlenen noktalardan numuneler alınmış ve besin madde içerikleri (kuru madde, ham protein, ham yağ, ham selüloz, ham kül, nişasta, şeker, metabolik enerji değeri) kimyasal ve NIRS yöntemi ile analiz edilmiştir. Değirmen çıkışından alınan numuneler, kimyasal ve NIRS yöntemi ile yapılan analiz sonuçları karma yemlerin formülasyon değerlerinden çok farklı olmuştur. Diğer gerçekleştirilen kalite kritik noktalarından (değirmen, mikser melasiyer, tavlama, pelet pres girişi, pelet pres çıkışı, soğutucu ve paketleme) alınan değerler ise büyük oranda formülasyon verileri ile benzer özellik göstermiştir. Böylece, yem fabrikalarında değirmen hariç, söz konusu belirlenen noktalardan örnekler alınarak, karma yemin kalitesi tahmin edilebilecektir. Araştırma sonucunda elde ettiğimiz bulgulara göre, mikser altı bunkerden alınan numunesinden elde edilen sonuçlar, karma yemlerin formülasyon değerlerinden yakın değeri göstermiş ve en uygun kalite kritik noktası olabileceği sonucuna varılmıştır.