COPRAS ve MAIRCA Yöntemleriyle Çorum İlinde Kurulabilecek Kompost Tesislerinin Optimallik Sıralaması

Özet

Biyolojik açıdan aktif bir madde olan kompost ürünü, organik maddelerin kontrollü koşullar altında mikrobiyal ayrışması sonucu ortaya çıkmaktadır. Toprak yapısının iyileştirilmesi ve tarımsal ürünlerin gelişimine yönelik kullanılan bu ürün, organik atıkların çevreye verdiği zararları asgariye indirme açısından da fırsatlar sunmaktadır. Özellikle hayvansal üretim yapan çiftliklerde ortaya çıkan atıkların hem bertaraf edilmesi hem de ekonomik açıdan değerlendirilmesi açısından, kompost üretimine yönelik çabaların teşvik edilmesi önemli bir husustur. Farklı coğrafi alanlara dağılmış durumdaki hayvancılık işletmelerinden temin edilecek hayvansal atıkların kompost olarak değerlendirilmesine yönelik bir tesis için en uygun konumun belirlenmesi, işletme maliyetlerinin asgariye indirilmesi açısından gerekli bir çalışma olacaktır. Bu tarz bir tesis için önceden belirlenmiş kuruluş yeri alternatifleri arasından seçim yapmaya yönelik olarak çok kriterli karar verme yöntemlerinin kullanılması uygun bir yaklaşım olacaktır. Bu çalışmada, Çorum ilinde 83.163 büyükbaş hayvan potansiyeline sahip toplam 17 yatırım yeri alternatifinin, SWARA yöntemine göre belirlenen ve ağırlıklandırılan kriterler doğrultusunda optimallik sıralaması yapılmıştır. K-Means kümeleme analizi ile tespit edilmiş olan 17 alternatifin optimallik sıralaması COPRAS ve MAIRCA yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Her iki yöntemden elde edilen sıralama sonuçlarına göre 6 numaralı kümenin ilk sırada, 4 numaralı kümenin ikinci sırada, 3 numaralı kümenin ise üçüncü sırada olduğu tespit edilmiştir.